Archief

Désanne van Brederode heeft als schrijfster sinds haar debuut in 1994 zeven goed ontvangen romans op haar naam staan. Na ruim 20 jaar waagt zij zich voor het eerst aan de poëzie, of beter gezegd: brengt zij haar poëzie na enige aarzeling naar buiten. Recensent Eric van Loo ervaart haar gedichten vaak als breed uitgesponnen en redenerend, maar vindt ‘Verzonnen grond’ toch een interessante bundel geworden, mede door de onbevangen manier van poëzie schrijven.

Peter J.R. Vermaat over ‘toondoof’ van Krijn Peter Hesselink: ‘De gedichten van Hesselink voegen zich naadloos in de hedendaagse traditie van weinig muzikale, maar vooral verhalende poëzie, waarin de auteur zijn best doet om elementen uit twee verschillende werelden bij elkaar in de kamer te krijgen’. Naast minder goede staan er ook goede gedichten in de bundel.

Levity Peters over ‘Het zakboekje van het pijnboombos’ van Francis Ponge: ‘Er is geen dichter met wie ik zoveel plezierige uren heb doorgebracht als Francis Ponge. (…) Ponge is in ons taalgebied 'de dichter der dingen' genoemd. (….) Wat was die dichter goed! Ik ken niemand die dichter aan de essentie raakt 'van de dingen' waar het om gaat.’ De vertaling is van Christian Hendrikx.

Herbert Mouwen las ‘Witheet nadert de ijsberg. Verzamelde gedichten’ van Andreas Oosthoek. Volgens de dichter zelf gaan zijn gedichten ‘over de durende vermenging van fantasieën met de ijzingwekkende werkelijkheid’. Mouwen herkent dit, maar het kost hem soms moeite om inhoudelijk die verbinding te duiden. 'Dan begint (...) het spel van grip krijgen op de tekst door beelden te associëren, verschillende gedichten naast elkaar te leggen en de (andere) betekenissen van woorden op te zoeken.'

Peter J.R. Vermaat vindt ‘niets = iets’ van Wouter Godijn ronduit slecht: ‘Een gedicht moet de lezer onraad laten ruiken, hem terug lokken naar de taal om de bron van de verdenking op het spoor te komen en bij herlezen nieuwe raadsels scheppen. Daarvoor is muzikale taal nodig, het verschuiven van de betekenis door klank en ritme, zodat er nooit staat wat er staat en niet staan zal wat er stond. (…) Anders dan de uitgever ons wil doen geloven, is Godijn niet de taalgeneraal die met zijn woordenleger de Nederlandse poëzie onderwerpt, maar laat hij eerder de exercities van een kletsmajoor zien.’

Antoon Van den Braembussche (1946) is filosoof, kunstcriticus, essayist en dichter. Als dichter debuteerde hij in 1979 onder het pseudoniem Tonko Brem met de bundel Liefdesverklaring in de legendarische Yang Poëziereeks. Daarna verschenen: In het Voorbijgaan (Antwerpen, Contramine, 1985) en Verzwegen Verleden (Gent, J&J, 1995). Meer recent verschenen onder zijn eigen naam een drietal bundels bij Uitgeverij P.: Kant-tekeningen (2007), Het uur van de wolf (2014) en Alles komt terug. Over de eeuwige terugkeer van het gelijke (2018).

‘Houdingen’ is de vierde bundel van de veelbekroonde Vlaamse dichteres Sylvie Marie. De schets op de voorkant roept bij recensent Laura Demelza Bosma vragen op: ‘Duwen deze twee mensen elkaar weg of trekken ze zich juist naar elkaar toe? Is het aantrekken of afstoten?’ De gedichten en personages in ‘Houdingen’ lijken hetzelfde te doen in fijngevoelige sfeertekeningen die variëren van snoeihard tot licht absurd.

Suzanne Holtzer zocht dichtregels bij een serie tekeningen die Hugo Claus tijdens een verblijf in het ziekenhuis maakte: ‘Nieuwe tekeningen en gedichten’. Het resultaat is prachtig, vindt Paul Roelofsen: ‘Het zijn ongekunstelde schetsen die zonder kritische stops tussen hart en hoofd naar de hand zijn gegaan.’ De poëzie is even onbezorgd: ‘met de kraan wijd open laat Claus de woorden stromen met een taalgevoel dat geen grenzen kent. Alleen iemand die de materie volkomen beheerst kan zich een dergelijke manier van schrijven veroorloven.’

Guy Commerman (1938), medestichter van literair tijdschrift Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschift (eind 1983), publiceerde poëzie, verhalen, aforismen en essays in talrijke literaire tijdschriften: Gierik & NVT, Deus ex Machina, De Brakke Hond, Raster, Weirdo’s, Opspraak, SchoonSchip, Sources, Archipel, Septentrion.

In de tweede Poëzie Kort van dit jaar recensies over de uitgebreide bloemlezing ‘Mijn taalorkest’ uit ‘Brahman’ van J. A. dèr Mouw, samengesteld door Jan Kuijper; ‘Bitterzoete liefde. Griekse epigrammen’ van de Griekse dichter Meleagros, vertaald, ingeleid en verklaard door Paul Claes en, ook van Paul Claes, ‘Gouden vertaalregels. Tips voor beginnende [en andere] vertalers’. Recensies door Hans Puper.

Halil Gür werd in 1951 in Turkije geboren en woont sinds 1974 in de Amsterdamse Jordaan. Zijn debuut Gekke Mustafa en andere verhalen (1984) werd bekroond met de allereerste E. du Perronprijs. In 35 jaar tijd schreef Gür gedichten en verhalen voor volwassenen en een aantal jeugdboeken. Derwisj ben ik, dansende derwisj is zijn vierde poëziebundel.

Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag schetst Romain John van de Maele in ‘Schaduwspel’ drie portretten van oude mensen. De titel van de eerste afdeling is ‘Voorbij de woordgrens’, en is feitelijk op de hele bundel van toepassing: hoe te spreken over die laatste breekbare jaren? Van de Maele weet in een sterk gecomponeerde bundel hier treffende, afgewogen woorden voor te vinden. Eric van Loo las de bundel, en verdiepte zich in de verhalen achter de gedichten.

‘Wis- en natuurlyriek’ van Drs. P en Marjolein Kool verscheen al in 2000. Er is nu een uitgebreide editie, met drieëntwintig nieuwe gedichten van Kool. Inge Boulonois: ‘Het schrijvend duo liet zich inspireren door natuurwetenschappelijke coryfeeën als Pythagoras, Bohr, Buys Ballot, Fibonacci, Ohm en Gauss. Het resultaat: een bundel voor lezers die een luchtige cocktail van kunst en wetenschap, afkomstig uit de brouwerij van een econoom en een docent wiskunde en Nederlands, weten te savoureren.’

Rogier de Jong (1952) weet niet precies hoe hij zijn werk zou moeten classificeren. “Ik voel mij in elk geval niet thuis in de academische c.q. hermetische stroming”. Hij publiceerde in Tirade (1972) en Ballustrada (2018) en heeft twee poëziebundels in voorbereiding, waaruit hier voorbeelden.

Johan Reijmerink over ‘Tijdrijder’: ‘Theunynck is een zanger met een warm timbre en gevoel voor wisselingen in ritme, toon en kleur. Hij strooit vaardig met inspirerende beelden. Uit zijn beelden spreekt een mildheid en zachtmoedigheid die tot een melancholieke ontroering aanzet. Voor hem is ‘De luit (…) de stem van de avond.’ Hij mag zich in deze bundel met recht een beeldend woordkunstenaar noemen die de tijd meesterlijk weet te trotseren.’

Prins bezit twee zwemdiploma's, een rijbewijs en woordblindheid, en woont in Wladiwostok, een gebouw op een eiland in de haven van de grote stad en loopafstand van het goudeneeuwse centrum. Zijn aankomst op dat eiland die plek in een paar jaar tijd uit de grond gestampt, waar slechts één loods aan vroeger herinnert, met gebouwen die over een enorm gebied met verglijdende grenzen zijn uitgestrooid, was voor hem een onthutsende ervaring.

‘Honger, dorst & verlossing’ is de verwachtingsvolle titel van de nieuwe bundel van Hans F. Marijnissen. In deze bundel beschrijft de dichter vanuit de ik-perceptie verhoudingen met anderen en houdingen ten opzichte van anderen. Het taalgebruik wisselt daarbij van alledaags tot lyrisch, en komt soms gekunsteld over. Recensent Joop de Vries concludeert, dat de dichter erin geslaagd is leesbare en toegankelijke poëzie te schrijven.

Na het overlijden van Rob de Vos april jl. is het lange tijd stil geweest rond de Klassiekers. Na een paar weken zijn de recensies opgestart, en daarna de interviews en gedichten. Nu dan toch eindelijk de analyse door Jan Buijsse van ‘Leven op de aarde’ van Paul Snoek. Paul Snoek was in 1955 een van de medeoprichters van het avant-gardistisch tijdschrift ‘Gard Sivik’, dat zich deels afzette tegen de verbale experimenteerkunst van de Vijftigers. Toch geniet hij in Nederland geen grote bekendheid, “de Nederlandse en de Vlaamse poëzie blijken toch telkens weer twee wat van elkaar afgekeerde systemen te zijn”.