Archief

De Argentijn Jorge Luís Borges (Buenos Aires, 1899-1986) is waarschijnlijk de bekendste Nobelprijsverliezer. Hoewel het Nobelcomité nooit uitsluitsel heeft gegeven, heeft het er alle schijn van dat Borges de prijs om politieke redenen is misgelopen. Borges, de man van de ingenieuze korte verhalen, de doorwrochte gedichten en de scherpzinnige essays, de man ook die talloze andere schrijvers en dichters diepgaand inspireerde, had geen hoge pet op van de linkse wereldverbeteraars die in de jaren zestig en zeventig in Argentinië actief waren, en al helemaal niet van de Montoneros, de radicale guerrillabeweging die in die tijd met bommen en vuurwapens de ‘reactionaire’ vijand bestreed.

In deze laatste klassieker van Lambert Wierenga voor Meander analyseert hij 'Je truitjes en je witte en rode' van Herman de Coninck: "Hier is een ‘lenige’ dichter aan het woord. Hij construeert en regisseert een toneelmatige fictie waarin hij bovendien zelf optreedt als personage: alle sprekende rollen speelt hij met verve. Tegelijk zet hij alle middelen in om z’n beoogde lezer ervan te overtuigen dat het – ook – om werkelijkheid gaat!"

Na Vroege sneeuw, de in 2003 verschenen keuze uit de poëzie vanaf zijn debuut in 1971, publiceerde Frank Koenegracht geen bundels meer. Nu is er met Lekker dood in eigen land eindelijk weer nieuw werk en gelukkig is de dichter Koenegracht dezelfde gebleven. Hij laveert nog altijd tussen surrealisme en absurdisme en is daarbij op een eigenaardige manier komisch. Een genot, deze bundel.

In Dagen met Moeder van Nol Krentsch valt direct het spel met de typografie op. Het verspringen van tekstblokjes en het aanwenden van verschillende corpsen lijkt niet zonder betekenis.

De verloofde van meester, de nieuwe bundel van Kees Engelhart, lijkt een woud van woorden om in te verdwalen. Dat vooruitzicht kan positief zijn: prikkelende associaties, een soort woorddronkenschap, nieuwe inzichten die uit elkaar voortkomen. Gebeurt dat ook?

Het cd-boek Totaal Loss is het tweede deel in de muziek-poëzietrilogie van componist en multimediadesigner Louis Gauthier. Eerder maakte hij met Gerrit Komrij Dansen op spijkers en voor dit deel werkte Gauthier samen met Jules Deelder. Het resultaat mag er zijn.

F. Stariks Een steek diep. Schetsen van verloren levens is de opvolger van het zes jaar geleden verschenen De eenzame uitvaart. Hoe dichters eenzame doden op hun laatste tocht vergezellen. Aan de formule is niets veranderd, verslagen en gedichten blijven treffen.

Het wachten bezingen van Margreet Schouwenaar is een bundel die voor een belangrijk deel handelt over 'verlies' en de onmogelijkheid dat adequaat te verwoorden. Als Schouwenaar persoonlijk schrijft, is zij op haar best. Een geslaagde bundel van een dichteres die wéét wat ze doet.

In Zo werkt poëzie! bespreekt Lambert Wierenga in zestig 'leesoefeningen' evenzovele moderne Nederlandse gedichten, waarbij hij zich concentreert op techniek en thematiek. Elf beschouwingen verschenen eerder in de reeks Meander Klassiekers.

In Territorium van de van oorsprong Koerdische dichter Baban is melancholie direct gekoppeld aan het centrale thema in deze bundel: het zoeken naar een plek. Dat is soms een geografische plek, soms een hart, een nest of een gedicht.

Wibo Kosters publiceerde gedichten in onder meer Op Ruwe Planken, LxBxH, De Brakke Hond en Krakatau. Kosters maakte indruk tijdens de finale van het NK Poetry Slam 2010, waar hij de tweede ronde haalde. Hij trad ook op tijdens de Parade (2009 en 2010) en bij de slamnight van de Nacht van de Poëzie. Naar eigen zeggen heeft hij een haat-liefdeverhouding met poëzie. ‘Ik vind veel poëzie maanziek gezever,’ schreef hij ons. Hij kent een handvol dichters die hem echt raken. Waarom hij dan toch poëzie schrijft? Juist om die reden: ‘Uiteindelijk probeer ik te schrijven wat ik niet ergens lees, dat gat voor mezelf te vullen.’ Dat doet Kosters met de i

In Zacht gezicht aan zacht gezicht. De mooiste gedichten over vrouwenvriendschappen heeft het grootste deel van de gedichten de lesbische liefde als onderwerp . Een subtitel als 'de mooiste gedichten over liefde tussen vrouwen' zou daarom beter zijn geweest. Los daarvan: de bundel nodigt uit tot nadenken over de grenzen tussen vriendschap en liefde en over het grijze gebied daartussen.

Antonelle Anedda Muziek De dingen die ik noem in mijn gedichten zijn niet nobel ze schuilen onder het gehemelte, oplettend slechts bewust van de warme onwetendheid van de tong. Wanneer ze luisteren, horen ze een beweging, de golf van een echo die rode letters brengt, lotsbestemmingen en een maalstroom van verloren stemmen - zoals altijd - uit de duistere diepte. Dus zeg ik opnieuw: bomen - of liever gezegd - platanen aangetrokken door water, staande gehouden door stenen, aan de randen. Ongetwijfeld is dit moeilijk: kalm het wonder bezingen, de zwaarte die aanwezig is in het licht, de schaduw die de tijd kruist en verdampt in de geur van een weiland. Alles is mat

De in 1955 in Rome geboren Antonella Anedda hoort samen met Davide Rondoni en Milo de Angelis tot de belangrijkste dichters van de hedendaagse Italiaanse poezië. Anedda studeerde kunstgeschiedenis in Rome en Venetië, maar is tegenwoordig werkzaam als docent taalkunde aan de Universiteit van Siena-Arezzo. Ze publiceerde vier dichtbundels: Notti di pace occidentale (Nachten van westelijke vrede) waarvoor ze in 2000 de Eugenio Montale prijs kreeg, Il catalogo della gioia (Catalogus van de vreugde), Dal balcone del corpo (Vanaf het balcon van het lichaam) en Residenze invernali (Winterverblijven).

Pierre van Laeken Later En als je mij dan later eindeloos graag ziet, je weet wel: mij niet meer kunnen missen; en je zo lang verkropen bent in vel tot je lekker zit te kwispelstaarten. En als je dan zolang getoverd hebt met leven dat ik onopvallend ben geworden. Neem dan mijn rimpels in je handen en ween. De jaren vlogen heen. Jouw tijd vrat langzaam aan mijn randen.

Pierre van Laeken (1938, Gingelom, België) publiceerde zes dichtbundels, waarvan de bundel Om alles een beetje verdriet (Uitgeverij ’t Kandelaartje, 1995) een uitgebreide recensie kreeg in Adegem Literair. Tussen 1982 en 2009 won hij diverse poëzieprijzen in Vlaanderen en publiceerde gedichten in vele bloemlezingen. Antoinette Sisto interviewde de dichter naar aanleiding van drie gedichten die hij inzond.

In Wat zingt het popelend refrein onderzoekt Trudy van Wijk in een zestal essays de betekenis van muziek en dans bij Ida Gerhardt (1905-1997). Ze gaat in op verwijzingen naar klassieke muziek en hoe Gerhardt allerlei liedvormen, kinderliedjes, volksliedjes, religieuze liederen uit diverse tradities, in haar poëzie integreert.

Met Tragedies to remember, kleine Joodse gedichten over wanhoop en hoop brengt Edjo Frank een eerbetoon aan het leven en de verdiensten van al degenen die tijdens de Holocaust werden omgebracht en van de weinigen die de verschrikkingen overleefden.

De Zuid-Afrikaanse dichter Daniel Hugo beijvert zich om 'Nederland se belangrikste moderne digters' in het Afrikaans toegankelijk te maken. Vertaalde hij eerder al Komrij (Die elektries gelaaide hand, 2005) en De Coninck (Die lenige liefde, 2009), vorig jaar was het de beurt aan Kopland met Onder die appelboom. De tweetalige bloemlezingen zijn ook voor Nederlandse lezers interessant.

Binnenwereld van Edward Groenland is een bijzonder fraai uitgegeven boekje waarin de illustraties van Anne van Buul een prominente plaats innemen. Groenlands gedichten onttrekken zich vanwege het spirituele karakter ervan aan een normale literaire beoordeling. Ze zijn wel authentiek en dat volstaat.

Twee jaar terug verbleven Jurjen Keessen en fotograaf Dolf Middelhoff een week lang op de onbewoonde Shiant Islands. Het leverde Het eiland op, een fraai foto- en gedichtenboekje.

Kus me nog eens wakker van Gerrit Molenaar en Bert Verhoeff, een fraaie uitgave van de Brouwerij, is niet alleen een overweldigend fotoboek over dementie, maar ook een bijzonder dichtbundel met zingeving als het centrale thema.