Archief

Drie gedichten over ‘zomers die toen nog warm en groen waren zoals vandaag’, het ‘open zomerkleed / Waar de hunkering van uzelf uit wuift’ en het ‘al jaren wachten op regen’. Werk van Rutger Kopland, Hendrik de Vries en Bart Meuleman.

In de bundel ‘Terwijl wij nog slapen’ van Marc Tritsmans komen we actuele en maatschappijkritische poëzie tegen. Jan van Gulik is onder de indruk van de eerste twee afdelingen, maar minder van het laatste deel waarmee met geëngageerde sonnetten een urgente boodschap wordt afgeleverd. Hij concludeert: ‘Het is echter juist de liefdevolle en zachte toon in de eerste twee delen die mij doet inzien dat wij ons moeten verzetten, omdat we later met onze kinderen meer dan bot willen vangen. ‘

Onlangs herlas Hans Franse het verhaal De Naumachie, zijn eerste kennismaking met Couperus’ werk. Het verhaal voert ons terug naar de tijd van Keizer Claudius en het grootste technische werk uit de klassieke oudheid: het drooggemaakte meer van Fucinus. Het verhaal heeft een open einde: herlees het en maak het in gedachten af.

De laatste Klassieker voor de zomerstop doet je meedromen op de tonen van een klassiek pianowerk. Anneke Brassinga (°1948) liet haar verbeelding de vrije loop ‘Bij de prelude opus 32 nr. 13 – Sergei Rachmaninov’ in haar bundel 'Verborgen tuinen' (2019). Geniet je er even veel van als redacteur Joost Dancet?

‘Ik zit, ik loop, ik lig, ik rijd te dichten’, zo luidt een regel uit de nieuwe lightversebundel ‘Kortjakje’ van Wim Meyles. Met deze uitgave heeft deze taalhumorist maar liefst 29 boeken op zijn naam staan. Inge Boulonois vindt de bundel een absolute aanrader.

Niels Blomberg is begonnen als rijmelaar. Zijn eerste vrije vers was nog redelijk vormvast, hij heeft de vrijheid moeten leren waarderen. Bij gebonden verzen houdt hij van de klank van rijm en metrum, de ambachtelijkheid spreekt hem aan. Op zijn website staat zijn dichters-cv: ‘Ik heb geen grote opdracht te vervullen / zolang ik maar een mondhoek om zie krullen’.

De ik-figuur in de bundel ‘is daar iemand’ van Micha Hamel, krijgt een psychose en wordt opgenomen in een psychiatrische kliniek. Als lezer ga je in het hoofd mee van de ik-figuur op zoek naar herstel. Douwe Wilts vindt het een aangrijpende bundel: ‘Deze bundel doet mij eens te meer beseffen dat poëzie zowel een vrucht der verbeelding is, als een middel om die verbeelding te sturen tot de poëzie een venster op de werkelijkheid vormt.’

Drie gedichten met het woord zon en zomer daarin en licht, warmte die spreekt en een matroos op het water. Werk van Herta Müller, Hans Andreus en Ilja Leonard Pfeijffer.

Dichter Saskia van Leendert en kunstfotograaf Ineke van Middelkoop gingen een vruchtbare samenwerking aan die resulteerde in de gelegenheidsbundel ‘het oog dat vangt’, waarin volgens Kamiel Choi de vergankelijkheid centraal staat. Hij vindt het een mooie verbintenis omdat: ‘Poëzie kan de vergankelijkheid in de taal zelf voelbaar maken’ maar, ‘Woorden alleen kunnen niet uitdrukken wat de bundel beoogt. Woorden zijn niet vergankelijk genoeg.’

Hoe maak je als dichter bij een optreden contact met je publiek? Rogier de Jong geniet van de aandacht en tegelijkertijd blijft hij een product van de Nederlandse calvinistische cultuur waarin het 'not done' is jezelf in het zonnetje te zetten. Maar op de bühne mag, nee móet je opeens in de belangstelling staan. Want het is immers jouw feestje!

De documentaire 'Ik heb voor niks geschreven', gemaakt door Sharon Kromotaroeno, gaat over het leven en werk van Koenraad Goudeseune. De maakster is geen beelddenker, maar houdt erg van taal. Ze identificeerde zich met Goudseseune omdat hij een buitenstaander was en weinig zichtbaar. De nagelaten gedichten van Koenraad, die postuum zijn uitgegeven door uitgeverij Atlas-Contact, zijn één voor één prachtig.

Herbert Mouwen bespreekt de biografie ‘Morgen wordt het voor iedereen maandag’ van Wiel Kusters over Gerrit Kouwenaar (1923-2014). De ondertitel luidt: ‘De oorlog van Gerrit Kouwenaar’. Mouwen vindt de biografie zeer geslaagd, Kusters is een deskundig onderzoeker en kenner van het werk van Kouwenaar: ‘Kusters laat zien dat de periode van de oorlog van grote invloed is geweest op de moeizame ontwikkeling van Kouwenaars dichterschap.'

Als kind wilde Leen Raats alle wereldproblemen verhelpen. ‘Natuurlijk besef je dan op een gegeven moment dat je dat niet kan, maar dat je wel de wereld van individuele mensen een beetje kan veranderen.’ Dat doet ze door mooie dingen te schrijven die hen ontroeren, waarin ze herkenning of troost vinden bijvoorbeeld. Ze hoopt een verschil te maken.

In 2017 won Merel van Slobbe de Meander Dichtersprijs, nu debuteert ze met de bundel: ‘De maan schijnt feller in de metaverse’. Volgens Æde de Jong, ‘een soort poëtisch engagement’, hij is onder de indruk: ‘Het is een beklemmende bundel waardoor je gaat verlangen naar poëzie over goden, sirenen en bosnimfen in plaats van technische dystopieën en klimaatcatastrofes. Alleen al daarom is het een relevante dichtbundel. De eenzaamheid van een wereld die meer verbonden is dan ooit is echt invoelbaar.’

Wouter van Heiningen heeft een van de meest populaire blogs op het internet, waarop hij dagelijks (iets over) poëzie deelt. Zijn gedrevenheid kenmerkt hem. Als dichter noemt hij het zelf, ‘We hoeven wie we zijn niet / te bemeten aan onze naam en onze / functie, noch hoeven we te beslissen / of dat wat is, er wel mag zijn’.

De vierde bundel van Saskia Stehouwer, ‘wonen op de rand van het wonder’, kan volgens Tom Veys, laag na laag worden ontdekt: ‘Saskia Stehouwer ontdekt poëzie in opmerkelijke invalshoeken. De taal speelt hierbij een hoofdrol, de taal wordt een middel, een zoektocht. De sterkte van deze dichter ligt in het filosofische, het ontdekken, het wonderlijke.’

In zijn 50e! column peinst Jan Loogman over praters en luisteraars, volume en stilte, drempels en glooiingen. ‘Onze kleine mijnheid’ kan in stilte, maar ook in drukke gesprekken gevierd worden, niet zozeer omdat we van onszelf onder de indruk zijn, maar omdat we genieten van het leven. Met citaten van Czeslaw Milosz, Szymborska, Starik en Moeyaert.

Nog eenmaal deze prangende vraag boven een publicatie maar nu ook op de omslag van een eerste Meander-uitgave (nieuwe stijl). Hierin de 75 antwoorden, van serieus naar speels, van poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (te) lang, verlegen, duidelijk, zeker tot geërgerd, motiverend, vluchtig of (opnieuw) vragend. Goed voor nieuwe discussies en nieuwe vragen en wie weet, nieuwe series en uitgaven.

De eerste uitgave dit jaar van ‘Het Liegend Konijn’ , onder redactie van Jozef Deleu, wordt besproken door Maurice Broere. Het is een aantrekkelijke presentatie van de hedendaagse poëzie. ‘Het geeft een prachtig overzicht en vormt een aanleiding om bepaalde dichters in de gaten te houden en hun werk misschien wel aan te schaffen. Als recensent voel je je als een kind in een speelgoedwinkel: je weet niet welk gedicht en welke dichter je moet kiezen.’

Pim Thorn liet zelfs de ‘echte concurrentie, een gedicht met daarin een blowjob’, achter zich en veroverde de tweede plaats in De Gedichtenwedstrijd. Hij is voorlopig tevreden. De dichter die de grootste invloed heeft gehad op zijn manier van schrijven en denken over poëzie is Delphine Lecompte. Hij werd zich bewust van de ongelofelijke vrijheid die poëzie biedt of kan bieden.

‘Een licht aantikken maar’ is het resultaat van dichter en samensteller Diederik De Beir die bevriende dichters vroeg om haikugedichten te schrijven bij ‘Het Lam Gods’, het beroemde Gentse altaarstuk van de gebroeders van Eyck. Jeanine Hoedemakers concludeert: 'Omdat de haiku’s telkens in drie talen- in totaal behelst de bundel 10 talen - op een pagina staan, is het ook nuttig voor de taalontwikkeling. Leerkrachten en liefhebbers van haiku en kunst, met name religieuze kunst wellicht, kan ik deze goed verzorgde bundel van harte aanbevelen.'