Archief

Over dichters zei Jacques Hamelink: ‘Zoals het grote heimweedier walvis in zijn vet de resten van achterpoten bewaart, zo beschikken wij over een verborgen vleugel’. Een goede lezer beschikt over de andere, alleen samen kunnen zij vliegen. En een bekwaam criticus geeft een helder zicht. De column van Hans Puper.

Fred Tak bespreekt 'Over de eerbied I' van Ida Gerhardt (1905 - 1997), een gedicht met rijm, metrum en plechtige woorden. Een gedicht over zaaien en ontkiemen en eerbied.

In ‘Twee uur per maand kom ik van je houden’ dicht Luc C. Martens over gevoelige familiezaken. Peter Vermaat bespreekt de bundel en merkt op: ‘’De onderwerpen waarover Martens in deze bundel schrijft, lenen zich gemakkelijk voor sentiment en de dichter slaagt er lang niet altijd in om dat op afstand te houden. Door de werkelijkheid ‘mooi’ te beschrijven krijg je niet vanzelfsprekend poëzie: een gedicht gaat zelden schuil in de gebeurtenis alleen.’’

Voor Erik-Jan Hummel is het ‘niet zo belangrijk om herkenbaar te zijn, maar dit kan onderdeel zijn van de brug die een dichter richting de lezer moet bouwen, en ik kan hopen dat een lezer zich herkent in mijn ‘stem’, dan wel die van de ik-figuur.’ Hij zou graag meer praten over poëzie, niet alleen over zijn eigen gedichten.

‘Ik zag een Datsun staan’ is debuutbundel van Christophe Vansteeland. Er staan pareltjes van gedichten in deze bundel. Vansteeland schrijft concreet en beeldend. Helaas zijn niet alle gedichten van dit niveau. Sommige missen gelaagdheid en blijven steken in een observatie, andere worden opgehangen aan een paar poëtische zinnen. Vansteeland heeft potentie, dat moet gezegd worden, maar dit debuut komt te snel. Een recensie van Janine Jongsma.

Deze dichter, zegt de redactie, lijkt te dichten op leven en dood, is to-the-point als een klap in je gezicht. En de gedichten eindigen ook in plaats van dat ze gewoon ophouden - een subtiel maar wezenlijk onderscheid. Patrick La Chal heeft antwoord gevonden op ‘wat met je verzen horen wij je denken’ en hoe…

De 3de Zeef Poëzieprijs, van Uitgeverij De Zeef, ging naar Annelies Van Dyck voor haar bundel ‘We doen alsof het helpt’. Maurice Broere vindt het een prachtige bundel die de moeite waard is om te lezen en te herlezen: ‘Alleen de groten in de poëzie weten zichzelf te overstijgen en hun emotie zo vorm te geven dat er iets universeels ontstaat, wat anderen aan het denken zet en ontroert.’

Hans Franse heeft hoge verwachtingen van de nieuwe biografie over de Haagse dichter Martinus Nijhoff, gemaakt door biograaf Bart Slijper en te verschijnen voor volgend jaar zomer. Met enig chauvinisme schrijft hij ‘een Haagse dichter’, deze dichter van de vorm die bijna zijn leven lang lid was van de Haagse Kunstkring. Wist u dat Nijhoff aanvankelijk componist wilde worden?

De derde aflevering over Insta poëzie door Wouter van Heiningen. Zit er verschil tussen Instagramdichters en dichters op Instagram? Hoe verhouden deze twee zich tot elkaar? Uit honderden voorbeelden noemt hij Ester Naomi Perquin, Maud Vanhauwaert en Marieke Lucas Rijneveld. Wie heeft de meeste volgers? En maken Instagramdichters de oversteek naar de ‘op papier uitgegeven poëzie’ steeds vaker?

In ‘De schaduw van Morandi’, de achtste bundel van Antoon Van den Braembussche, schildert hij met woorden de stilte, zoals Morandi dit deed met het schilderen van zijn stillevens. Johan Reijmerink zegt hierover:‘Het onuitsprekelijke, het onherhaalbare en het onzegbare zijn thema’s die Van den Braembussche zowel in zijn filosofisch als poëtisch werk bezielen. Hij heeft aan het onuitsprekelijke ingetogen, lichtgevende, loepzuivere woorden meegegeven.’

Annet Zaagsma in gesprek met Stefaan Pauwels over ‘de vrijheid om iets te maken dat tegelijkertijd het belangrijkste ooit en totaal onbelangrijk is’ en het opeisen van die vrijheid om ‘niet te beslissen welke van die twee het nu is’, over het in elkaar overlopen van de binnenwereld en buitenwereld, tevredenheid en of gedichten nu werken of niet.

Volgens Janine Jongsma spreekt Jana Arns in beelden en ademt ze poëzie. ‘Ten minste houdbaar tot’ is alweer de vijfde bundel van haar hand. Jana Arns schrijft direct en in originele beeldspraak. Haar gedichten zijn altijd coherent en wars van sentiment. Ze schept een afstand tussen lezer en gebeurtenis. Schrijnende onderwerpen komen dan harder binnen. De taal weet ze treffend te vertalen naar beeld, maar woordgrapjes moet ze achterwege laten.

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het vijfenzeventigste en laatste antwoord komt van Jan van der Vegt.

Volgens Herbert Mouwen verdient de bundel ‘loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo een prominente plaats tussen de vele, markante uitgaven die de Surinaamse vertelkunst de laatste decennia heeft voortgebracht. ‘Als lezer krijg je het gevoel alsof je door een historische beeldatlas bladert bij het lezen van deze strofische, vrij dynamische gedichten. Het is duidelijk dat de klankrijkdom en de speelse ritmiek die ook kenmerkend is voor de orale literatuur in deze gedichten terugkomt.‘

Zeeland heeft nogal wat poëten voortgebracht. We hebben al gelezen over (de angst voor) het water, het land en het Zeeuwse licht. In dit tweede deel van de Zeeuwse canon maakt Rogier de Jong weer een kleine selectie. Een persoonlijke maar geen arbitraire keuze. Deze dichters hebben over de Zeeuwse thema’s geschreven op een manier die ver boven NAP uitsteekt.

Geïnspireerd door 'Men Moet' van Gerrit Kouwenaar en door 'Lamento' van Remco Campert maakte Erwin the Librarian twee nieuwe verzen. 'Men moet' van Gerrit Kouwenaar stond eerder onder onze Klassiekers. De uitvoering van 'Lamento', met voordracht van Remco Campert en Benjamin Herman improviserend op zijn sax, maakte veel indruk op Erwin. Regelmatig draagt hij zijn ‘antwoorden’ voor.

Maurice Broere vindt 'diorama', de debuutbundel van Frederik Bosmans, zeer geslaagd: 'Thema’s zijn ouder worden, de dood, eenzaamheid, ongemakkelijke situaties. Heel aardig is ook de intertekstualiteit. Een interessante bundel die uitnodigt tot herlezing door de soms complexe inhoud, die nieuwsgierig maakt. Het polyinterpretabele maakt het tot poëzie die staat als een huis. In mijn ogen kunnen we nog veel verwachten van deze auteur.'

Poëzie is voor Ruth van Rossum magie. Wat er met een paar zinnen opgeroepen en aangeraakt kan worden. In haar nieuwe bundel wilde ze de wildheid van Hokkaido verbeelden door die verhalen te vatten in een serie gedichten, een geschreven variant van wat de Japanse kunstenaars deden. Daarmee haalt ze haar geboorteland Japan naar huis. Sander de Vaan sprak met haar.

'Opgelet. Het materiaal moet ademen' van Annet Zaagsma wordt besproken door Yolandi de Beer en zij is enthousiast: 'Zaagsma’s gedichten raken alle aspecten van het leven aan. Eenzaamheid, daten, proberen, opgeven, meedoen, uitstaan. Ik merk dat ik het herkenbaar en toch vreemd, vertroostend en gelijk beangstigend vind. Haar woorden volgen je -ook al steek je je kop in het zand - de woorden zitten toch al in je hoofd.'

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het vierenzeventigste antwoord komt van Tom Veys.

‘beginnen voor gevorderden’ van Hélène Geléns. is een bundel waaruit een grote belezenheid en intelligentie spreekt: een intellectuele bundel, volgens Hans Franse. Er zit sociale bewogenheid en ironische luchtigheid in. Over de laatste afdeling zegt hij: ‘Het woord en de typografie samen met de grote filosofische kennis en bewogenheid van de auteur leveren een bijna visionair beeld op.’