Archief

‘Persoonlijk geraakt’ is het debuut van Sis Matthé, uitgegeven bij Het Balanceer. De naam van de uitgeverij inspireert recensent Levity Peters te filosoferen over de dunne scheidslijn tussen kunst en kitsch. Bij Matthé is veelal sprake van een geslaagde balanceer act, veel gedichten zijn niet alleen knap geschreven, maar ook zuiver van gevoel: ‘het taalexperiment overheerst nergens de emotionele overdracht, waarmee hij in staat is om je werkelijk te raken.’

Hans Franse mist zijn huis in Umbrië, het land van heiligen. Het leven is daar mystiek, spiritueel, aards en inspireert tot muziek en poëzie. Een gedicht over de zonsopgang werden er elf over elk stadium van de dag, Het Umbrisch Getijdenboek. Bij het voorlezen deden de Italianen hun ogen dicht en wiegden mee, zij vinden Nederlands een muzikale taal maar er kwam ook een vertaling.

‘American Rabbits’ van Staf Rummens is een speels gedicht met een serieuze en nog altijd actuele ondertoon. Een gedicht van een jonge dichter in de jaren vijftig, die naar zijn eigen stem zoekt. Romain John van de Maele laat in zijn eerste bijdrage aan de Klassiekers zien, hoe we ook de toon van de door Rummens bewonderde Paul van Ostaijen nog in bepaalde aspecten van het gedicht terug kunnen horen.

Hans Puper over deel 4 van ‘Dagen van Van Putten: ‘Engelhart probeert in zijn epos de kern van het bestaan te vatten door dagelijkse gebeurtenissen te beschrijven; als we al gedachten van personages leren kennen, dan zien we die – in de gebruikelijke mijmeringen althans – niet van binnenuit: er is een alwetende verteller aan het woord.’

'Bravogeroep en enthousiast gefluit' vormt de titel van de verzamelbundel die in september a.s. van Frank van Pamelen uitkomt. Maar liefst twaalf jaar moesten zijn fans wachten op een nieuwe dichtbundel, maar nu is het dus bijna zo ver. Aanleiding om hem een aantal vragen te stellen, o.a. over deze nieuweling. Wat voor bundel wordt het, staan er alleen de beste gedichten uit vorige bundels in, of ook nieuwe?

Marc Bruynseraede bespreekt ‘Syllaben van verdwijn’ van Erick Kila: ''Het existentialistische ervaren van het ‘niets’ houdt de dichter constant bezig. De tijdelijkheid is een onverbiddelijk gegeven. Wat rest is een summiere inventaris van de werkelijkheid. Dat vertaalt zich in een poëzie die staccato geschreven, gelezen én begrepen dient te worden. Een inventaris van taal waarin stiltes en in te vullen betekenis groter zijn dan wat er staat.''

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert Geert Zomer zijn drie lievelingsgedichten. Hij koos voor werk van de dichters Herman de Coninck, Johanna Kruit en Wim Brands.

‘Link’ is het poëziedebuut van Ludo Bleys. Kamiel Choi trof intrigerende gedichten, met een soms surrealistisch beeldgebruik: ‘De verwijzingen tussen de gedichten, de links dus, maken de bundel interessant voor lezers die zich graag laten uitdagen door omvangrijke en meerlagige symbolische beeldspraak.’

De hoofdredacteur van het literaire tijdschrift Ruim ontmoet dichter C.O Jellema in 1996 en schrijft daarover in 2020 als columnist van een ander literair magazine; het is net alsof we met hen aanzitten bij de thee en horen hoe rozenperkjes, zaadjes, liguster en andere tuinaangelegenheden de dichter bezighouden. Opeens scherpen onze oren zich als 'De schaar van het vergeten' van Kierkegaard gevonden wordt.

Het is elke dag Moederdag of Kindjesdag of Vaderdag maar vandaag hebben wij zeven gedichten speciaal voor Haar. Werk van Elisabeth Eybers, Martinus Nijhoff, Delphine Lecompte, Gerrit Achterberg, Remco Campert, Ellen Deckwitz en Adriaan Morriën.

‘De hazenklager’ van Paul Demets heeft zo’n hoog actualiteitsgehalte dat we er een longread aan wijden. Recensent Johan Reijmerink aan het woord: ‘Deze bundel is op een dramatisch moment in onze geschiedenis uitgebracht, zonder dat de dichter kon bevroeden dat het wereldwijde onheil van de coronaviruscrisis zich zo alomvattend aan ons zou manifesteren. Demets schets ons dat er in de verhouding tussen mens en natuur ingrijpende onevenwichtigheden zijn ontstaan. Een beeldrijk tijdsdocument over een geteisterde aarde.’

In haar debuut gaan alle gedichten over afstand, zowel in tijd als in ruimte, en het verlangen die op te heffen. Met haar eigen stem verbindt Dorien Dijkhuis zich met de wereld. Haar poëzie wordt door klank en ritme voortgestuwd en kent nieuwsgierigheid, lichtheid, speelsheid en magie maar ook eenzaamheid en onkenbaarheid. Poëzie is daar hét middel bij uitstek tegen.

Maurice Broere bespreekt 'Onder de vogels' van Dirk Kroon: 'De dichter is een man op leeftijd en dat levert bespiegelingen op over het leven. De gedichten zijn stuk voor stuk voorbeelden van poëtisch vakmanschap en zeker het lezen waard, maar echt ontroeren willen ze niet. De thematiek is goed uitgewerkt, maar het is niet echt een onderwerp dat je origineel zou willen noemen. Dit dubbele gevoel blijft een beetje hangen na bestudering van de bundel.'

Ter gelegenheid van Bevrijdingsdag kozen recensenten Hans Puper, Eric van Loo en Janine Jongsma een gedicht over vrijheid en bevrijding. Werk van Remco Campert, Ida Gerhardt en Toon Tellegen.

‘Al mijn kappers’ van Willem van Zadelhoff heeft volgens Hans Franse als hoofdthema de vergankelijkheid als een worsteling tegen het verleden: ‘beelden van toen roepen andere beelden op, herinneringen aan overleden vrienden en bekenden, aan zijn gestorven vader.’ Sombere en sobere poëzie, met veel aandacht voor het juiste woord; een bijzondere bundel, waarin de schaduw van het verleden nooit verdwijnt.

Moeten we wantrouwend staan tegenover initiatieven van dichters die zorgzaamheid tonen en zoeken naar verbondenheid? Benutten zij dit als masker en gaat het hen er louter om in deze tijd van schaarsheid toch een podium te hebben? Jan Loogman reageert op het artikel van dichter Delphine Lecompte in de NRC van 10 april (zie ook onze Nieuwsbrief 16).

Dichter Jan Kleefstra maakt kleine verhaaltjes die hij nodig heeft, hij wil ‘een groots plan tot onweer weven’ en zich ‘een kleine wolk als bloeiwijze wanen’. Hoe doe je dat? In ieder geval door zijn woorden tot je te laten doordringen, te herhalen en misschien luidop te spreken. ‘De deining voorblijven en je het ruisen herinneren.’

Recensent Herbert Mouwen vindt ‘Liefde in tijden van brand’ van Mark Boog zeer toegankelijk en de moeite waard: ''De buitenwereld kan zo destructief zijn, zo alles vernietigend in brand staan, zo’n vuurzee zijn, dat je geen keus hebt dan om je af te schermen. Je moet. Wanneer je je dat realiseert, dan is er altijd nog het vuur in jezelf dat jou (en je geliefde) ontplooiingskansen geeft: de vurige liefde, het brandende verlangen, ‘het zinderende lijf’, de smeulende aanwezigheid van de geliefde die bij tijd en wijle explodeert in verhitte hunkering.''

Voor Janine Jongsma is een nieuwe wereld opengegaan; iedere dag wordt zij ondergedompeld in andermans poëzie en ze vindt die wereld fascinerend mooi! Door het lezen en schrijven van recensies komt ze niet meer toe aan het dichten zelf maar dat vindt ze niet erg. Ze heeft in ieder geval een meer dan lezenswaardig debuut neergezet waar het plezier vanaf spat.

In de derde Poëzie Kort van dit jaar bespreken we vier bundels: Carl Norac – ‘Journal de gestes / Gebarendagboek’ (Eric van Loo), Brigitte Spiegeler – ‘Ongeëvenaard’ (Janine Jongsma), Jozef Deleu (redactie) – ‘Het Liegend Konijn 2020 / 1’ (Hans Puper), Gilles Boeuf – ‘Generaties’ (Eric van Loo)

Zijn het enerzijds zinnen als “de hemel heeft je ingeduffeld met zijn allerzachtste deken”, anderzijds komt dichter Rik Dereeper met een term als Kontjessmart, noemt hij eerst “het geile krijsen heeft zij aan de meeuwen uitbesteed”, later wordt het “taal die krimpt (sterven, erven, even), zo bestaat het laatste jaar uit stapjes door nat zand”. In Vlaanderen wordt men nog gelauwerd!