Archief

Deze wetenschapper zet zijn wetenschappelijke dissertatie om in gedichten, welk bewijs levert zijn poëzie? Dichten is voor hem net als onderzoek doen, vragen stellen. Hij onthult hier "het op één na grootste geheim van onze aarde", we schuiven graag aan bij het college van Bauke Steenhuisen.

Johan Reijmerink is enthousiast over ‘De vonk’ van Claude Van de Berge: “Van de Berge werkt in deze prachtig vormgegeven, diepzinnige bundel toe naar een beroering door de geest van het mysterie dat als een echo in de diepte van het verborgene zich manifesteert.” Geen gedichten om zomaar even tussen de bedrijven door te lezen: “Deze poëzie vraagt om lezers die bereid zijn zich toe te vertrouwen aan deze verlichting gevende wereld achter onze zintuiglijk waarneembare werkelijkheid die zoveel in zich verborgen houdt.”

Zeven gedichten om de oorlogsdoden te herdenken. Zeven, soms vergeten, dichters. Levende woorden die we vaak niet willen lezen, herinneringen aan situaties en omstandigheden die zich - ondanks alles - herhalen. Dat we nooit meer zoek mogen raken, dat er altijd getuigen zijn, dat geen droom vergeefs is....

‘Game of Poems. Gedichten van IJs en Vuur’ van Ellen Deckwitz, Ingmar Heytze en Thomas Möhlmann is een bijzondere bundel, aldus Ernst Jan Peters, en vooral voor de liefhebbers van ‘Game of Thrones’. Gelukkig zijn dat er veel. De gedichten geven inzicht in universele waarden maar dan uit een heel ander universum. Eén waar de winter alsmaar verder oprukt.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het elfde gesprek. Eindredacteur Yvonne Broekmans had bij de kennismaking met het gedicht De idioot in het bad van Vasalis een Aha-erlebnis: het besef dat de zeggingskracht van poëzie juist niet datgene is, wat in het algemeen als poëtisch getypeerd wordt. Misschien is dat wel wat Meander bijzonder maakt.

Een lange ‘Poëzie Kort' dit keer. Moet kunnen. Kamiel Choi recenseert ‘namaak’ van Nikolaas Demoen, Levity Peters 'Boven dit alles' van Elisabeth Leenschat van Bodegraven, Hans Puper ‘Het Liegend Konijn 2019/1’ en ‘Tien charmes’ van Paul Valéry, vertaald door Paul Claes.

“In Gelul kan je niet wonen” is een theaterprogramma met Amsterdams Allooi waarin dichter Ronald M. Offerman zich - net zoals in elke andere setting - onverstoorbaar en humoristisch, ontwapenend en ontroerend, eenvoudig en toch groots presenteert zoals hij dat in elk gedicht doet. Gewoon omdat het zo is en niet anders.

Met ‘Horizontale zaken’ ontsluit vertaler Willy Spillebeen het werk van e.e. cummings voor een nieuwe generatie lezers. Met de ondertitel ‘69 gedichten over liefde, onliefde en lust’ is volgens recensent Eric van Loo geen woord te veel gezegd: alle gedichten – met uitzondering van de toegift over België – bezingen op zeer plastische wijze de liefde. En hoewel de vertaler niet bijster gesteld was op de eigengereide syntaxis en typografische acrobatieën van cummings, is hij de meester ook op dit punt zo goed mogelijk gevolgd.

De veelvuldig genomineerde en gewaardeerde dichter Luc C. Martens beschouwt het schrijven van poëzie als een soort antigif tegen zijn drukke loopbaan waarbij de wetenschap weinig of geen ruimte laat voor eigen interpretatie. Dat die er in de poëzie wel is, voelt als een bron van onmisbare zuurstof. Zijn opvatting dat het schrijven van poëzie een métier is dat voor een deel aangeleerd kan worden, haakt mooi in op onze columns van Jan Loogman.

Levity Peters is onder de indruk van ‘26 woorden voor schoonheid’ van Nafiss Nia: ‘Je krijgt de indruk dat het schrijven van poëzie voor haar meer betekent dan het schrijven van een mooi gedicht. (…) Uit vrijwel al haar gedichten spreekt een grote gedrevenheid, ik zou bijna zeggen ‘haast’ – om uit te drukken wat zij op haar lever heeft, wat haar bezielt, verontrust, versombert, verdriet, vertedert.’

In de derde column van Jan Loogman gaan we verder met zijn ‘training’. Dichten is vooral kijken, nu is het tijd voor ons om erop uit te gaan, ons open te stellen maar als u toch liever binnen blijft? Het vertrouwde u opnieuw opvalt? ‘Hanteer de onbevangen dichtersblik’ en noteer wat u ziet!

Lennert Ras: ‘Steeds op reis en altijd thuis’ is de bundeling van de honderd beste gedichten van de tiende Turing Nationale Gedichtenwedstrijd met een voorwoord van juryvoorzitter en Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja.’ Het is een heel gevarieerde verzameling. ‘Er zitten veel pareltjes tussen. Alle dichters in Nederland kunnen er inspiratie uit halen en leren wat de kenners onder een goed gedicht verstaan.’

De dichter Marc Tiefenthal begon als postmodernist en brak heilige huisjes af, viel met de deur binnen in gesloten gehelen en zette het internet naar zijn hand. Hij is een eigengereide, bijwijlen cryptische en vaak cyclische dichter. Daarnaast vertaalt hij dat het een lieve lust is. Zo vertaalt hij zijn eigen gedichten maar ook die van anderen, zoals onlangs van ‘huldgedichten aan Charles Baudelaire of Poésies van de Lautréamont. Pom Wolff zegt 'Tiefenthal is dada'!

Eric van Loo luisterde met ingehouden adem naar ‘Windtoon’ van Jan Kleefstra: “Er wordt in deze bundel een verstild verhaal verteld.” Een sterk gecomponeerde bundel. Het “traag traag aanzwellen van wind” (tekst achterflap) is terug te vinden in de lengte van de strofes, die in het eerste deel van de bundel geleidelijk toenemen: “De bundel vraagt erom, om in één beweging gelezen te worden.” Het onderliggende verhaal lijkt te gaan over verdriet om de natuur die ons de rug toekeert, omdat wij haar de rug toekeren.

Het zou niet goed gaan met de mus in Nederland. In de Nederlandse letteren zingt het beestje er echter lustig op los. Vorig jaar verscheen ‘Mussenlust – de huismus in 50 gedichten en 150 tekeningen van Peter Vos’. Een ereplaats in dit boek viel natuurlijk toe aan ‘De Mus’ van Jan Hanlo. Een omstreden maar inmiddels klassiek geworden gedicht. Jeroen van den Heuvel buigt zich over twintig keer ‘tjielp’.

Hans Franse heeft genoten van ‘Lavend de liefde, de mooiste boezemverzen uit de wereldliteratuur’, bijeengestreeld door René Smeets. Hij neemt ‘dit boek mee naar [zijn] buitenlandse woon- en werkplek om daar in de hete zomer weg te kunnen dromen bij deze prachtige bloemlezing die ook mooi is om te zien.’

De poëzie van Marieke Eggermont wil toegankelijk zijn en ontroering oproepen en hoewel het belangrijk blijft open te staan voor vernieuwing en actualiteit, blijft ze vaak traditioneel in haar uitvoering. Voor haar mag de tijd er lang over zijn gegaan, dan wordt het schijnbaar beter. Dat heeft ze met spullen, met mensen én met kunst. Verder bewaakt ze graag de focus op haar werk en niet op haar persoon.

‘Hap ax le go me non’ is het debuut van de Vlaamse dichteres Veva Leye. Ze gebruikt alle talen waarmee ze in aanraking komt. Recensent Kamiel Choi: ‘Zo vinden we programmeertermen (‘no class def found error triggers’) en uitdrukkingen in het Frans, Duits, Engels, Grieks en Spaans. (…) Het lijkt me dat de bundel de stilzwijgende beperking van een taalgebied wil doorbreken. Het risico dat de auteur neemt, namelijk niet goed begrepen worden, is voor deze poëzie juist wenselijk, zolang het effect de interactie tussen de lezer en de tekst aanwakkert.’

Deze debutant plaatst woorden naast haar tere beelden en geeft ons zo een prachtig geheel aan emoties. In haar pas verschenen bundel doorloopt Denise Kamp op die manier haar leven en neemt ons bij de hand. De titel is heel toepasselijk "Jaarringen lopen", een tocht die spontaan en associatief begon.

Maurice Broere bespreekt de negentiende(!) bundel van Elly de Waard: ‘Het heterogeen’. Een titel die de toon zet, want het gebruik van ‘heterogeen’ als zelfstandig naamwoord kunnen we als een neologisme opvatten. Maurice Broere waardeert haar stijl en taalvaardigheid, met “assonanties en alliteratie die onopvallend opvallen.” “Heerlijk om weer eens een bundel te lezen met goed lopende verzen en een aansprekende inhoud.”