Archief

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het tweeëntwintigste antwoord komt van Inge Bak.

In zijn vijftigste (!) recensie bespreekt Peter Vermaat de bundel ‘Averno’ van de Amerikaanse Nobelprijswinnares Louise Glück, in de vertaling van Radna Fabias. De titel verwijst naar een klein kratermeer in Italië, dat de Romeinen beschouwden als de toegang tot de onderwereld. Volgens Peter Vermaat toont de bundel de ontoereikendheid van iedere poging tot vertaling van poëzie. ‘’Naast de ‘betekenisgetrouwheid’ van haar vertaling maakt Fabias ook vaak een net wat minder voor de hand liggende en daarmee een mijns inziens goede keuze met haar woordgebruik.’’

‘We zouden hun wel eens laten zien hoe ’t moest,’ staat er in het begin van Nescio’s Titaantjes. ‘Wat we eigenlijk doen zouden is ons nooit duidelijk geweest. Iets zouden we doen.’ Een column van Jan Loogman over onze idealen en zekerheid en het verlies daarvan. Toch: “Ook als de zachte krachten niet zullen winnen, is de mens nog niet verloren. Misschien moeten we nieuwe afspraken met elkaar maken.”

Je ziet het voor je, moeder naaiend aan tafel, de rug gebogen, de naalden in haar mond, de stof uitgespreid of vader, bukkend naar de aarde, met stugge handen de aardappels poten, en dan het kind, in afwachting van dat alles. Petra van Rijn neemt ons mee naar toen in een poëtische beschrijving van al deze handelingen die achteraf zo belangrijk bleken.

Wim Platvoet voelt zich door Henk Ester geen deelgenoot gemaakt van ‘Wiskunde van lyriek’. Hij vindt het een pretentieuze bundel: ‘Er gaat noch vanuit de woorden noch vanuit de vorm een wiskundige of lyrische dwang uit. De aanzet is overal voelbaar, de talige uitwerking is minder geslaagd. Losse woorden blijven hangen, hier en daar een regel, het gedicht als geheel dringt niet door en is vaak onbegrijpelijk.’

Kort voor zijn overlijden in 2007 had schrijver/vertaler August Willemsen veelvuldig contact met onze redacteur Sander de Vaan over verschillende projecten. Eén daarvan betrof het werk van de Braziliaan Manuel Bandeira, van wie hij eerder al bv. het prachtige gedicht ‘In diepe slaap’ had vertaald. Als eerbetoon aan August én aan Bandeira publiceren we hier het betreffende emailbericht van deze meestervertaler, plus zijn inleiding en een aantal gedichten in de brontaal en in vertaling.

Maurice Broere vindt de vierde bundel ‘Aan alles voorbij’ van Atze van Wieren, een mooie bundel om in te verdwalen op de lange, donkere avonden in deze tijd van het jaar. ‘Verwacht van Van Wieren geen riskante poëtische experimenten, hij levert degelijke poëzie af met mooie observaties, die hij koppelt aan inspirerende gedachten die de lezer aan het denken zetten.’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het eenentwintigste antwoord komt van Sander de Vaan.

In ‘Poëzie als alternatief’ van Jeroen Dera toont de schrijver hoe divers de Nederlandstalige poëzie is in de moderne tijd. Herbert Mouwen vindt dat het boek de status heeft van actuele poëziegeschiedenis. ‘Dera sleurt je mee van de ene naar de andere dichter die buiten de behoudende poëzielijntjes kleurt en dat doet hij in een hoog tempo met een grote diepgang oftewel: je komt leesadem tekort.’

Het is inmiddels wel duidelijk dat Evi Aarens, de dichter van ‘Disoriëntaties’, een fictief dichter is. Maar wie is haar schepper? Aanvankelijk dacht Hans Puper aan Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, maar Jeroen Dera, die in neerlandistiek.nl een briefwisseling voerde met Evi Aarens, zette hem op het spoor van Ilja Leonard Pfeijffer. Dera bleek gelijk te hebben. Een verslag van zijn bevindingen.

De poëziewedstrijd van Meander voor de Rob de Vos-prijs 2021 liep van 1 april t/m 30 september. De winnaars zijn bekend en ook de gedichten met een eervolle vermelding hebben een publicatie gekregen. Vandaag sluiten we af met juryrapport en geven we een kijkje achter de schermen.

Het Liegend Konijn 2021/2 bevat bijdragen van een hele reeks bekenden. Jozef Deleu heeft daarnaast weer een flink aantal dichters opgenomen die nog geen bundel hebben gepubliceerd: elf dit keer. Vorm en inhoud zijn heel gevarieerd. Hans Puper illustreert dat met gedichten van Lucas Hirsch, Esther Jansma, Sabine Kars en Ann Bellemans.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het achtendertigste gesprek, met Paul Bezembinder. Over Meander als thuishaven maar Nederlands niet langer een cultuurtaal en laaggeletterdheid en ontlezing het cultuurbeleid, over bezuiniging en tekort, eenzaamheid en ontreddering, het eeuwigdurend tijdloos nu maar ook over de illusie die hij graag koestert: dat poëzie er altijd al geweest lijkt te zijn.

Johan Reijmerink boog zich over ‘Onster Target’, de laatste bundel van Annemarie Estor: ‘Niet het Monster Target als geestverruimend drankje, maar het monsterachtig gedrocht dat we wereldeconomie noemen, en alles wat daaruit voortvloeit, bedreigt ons dag in dag uit. Estor spreekt zich bijkans pamflettistisch uit in deze korte krachtige verzen die weinig aan het misverstand overlaten.’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het twintigste antwoord komt van Peter Vermaat.

In de bundel ‘De zon regent koperen spijkers’ van Bart Plouvier zijn vele mooie reflectieve gedichten te lezen over het banale en het verhevene, volgens Marc Eyck. ‘De dichter beschikt over een groot repertoire aan woorden waardoor hij treffend beelden en gevoelens weet neer te zetten.’ Wel vraagt hij zich af of er redactionele begeleiding is geweest aangezien de bundel taalslordigeheden bevat.

Hans Franse ontroert in een column waarin hij zijn overleden naasten herdenkt. Crisantemi van Puccini, dichtregels van Boutens, mist over het landschap en kleuren van de herfst begeleiden schrijnend gemis. De dood als onverwachte bezoeker, als stille vennoot of zoals Marleen de Crée eindigde, onafwendbaar: Onze / stappen dralen op het vossenpad. / en toch, we naderen wat we nog / niet zien.

Hettie Marzak bespreekt het gedicht 'Caligula' van Hugo Claus (1929-2008) uit de  bundel met de betoverende titel 'Het huis dat tussen nacht en morgen staat' (1953). Claus kiest er - vreemd genoeg - voor om in dit gedicht een andere kant van Caligula te laten zien: niet de Romeinse keizer die een wreedheid begaat, maar juist een barmhartige daad verricht, ook al is die irrationeel. 

Hans Franse schreef een persoonlijke longread over de speciale bundel ‘Iets kleins volstaat’ van Eric van Loo. Deze bundel is samengesteld door de redactie van Meander na het overlijden van onze collega. Een eerbetoon aan hem en zijn poëzie. Hans Franse: ‘Ik beschouw de bundel als een prachtig kleurrijk herfstboeket, waarin elk blaadje van melancholie en eindigheid getuigend, een onherroepelijke schoonheid en een gevoel van tederheid en bewondering oproept.’

Voor Stevine Groenen gaan poëzie en andere vormen van kunst hand in hand. De gelaagdheid van een schilderij, beeldhouwwerk of muziekstuk kan haar erg beroeren. Ze is veel bezig met hoe we deze wereld achterlaten. ‘Poëzie kan leiden tot het begrijpen van wat er gebeurt, mensen op een andere manier laten kijken naar natuur, waarin wij ons zo nadrukkelijk manifesteren en gedragen als een kudde olifanten in de porseleinkast’.

De vijfde bundel van Daan Cartens, ‘Mijn vriend herinnering’, geeft meer prijs naarmate je hem vaker leest, vindt Hans Puper. Dood, verleden en het nu zijn in iedere afdeling nauw met elkaar verbonden. Door herhaling van woorden en begrippen zet hij op een onopvallende manier een interne symboliek op en de vormgeving van de gedichten is schijnbaar eenvoudig, maar vaak tot in details verrassend.