Archief

Een goede columnist maakt zich af en toe boos. Hans Franse over het stilzwijgend afvoeren van de traditie Gedichtendag in de Tweede Kamer met een gedicht te openen. Politiek is besturen en de enigmatische, vaak muzikale en dubbelsporige zinnen van de poëzie horen daar niet bij. Gelukkig voor ons en de voorzitter van de Tweede Kamer haalt hij Lucebert aan.

'Verboden terrein' is een korte cyclus van twee gedichten van de Vlaamse dichter Herman Leenders (°1960) over herkenbare, maar onverwachte ontmoetingen tussen mens en dier. Joost Dancet ziet beide gedichten schitteren in taal en vorm. 

Het werk van de Oostendse kunstenaar Spillieart inspireerde Paul Demets, 25 jaar geleden, tot het schrijven van ‘De landsheer van de Lethe’. In bewerkte vorm is deze nu pas gepubliceerd. De wisselwerking met de beelden van Spilliaert staat centraal in de bundel. Peter Vermaat: ‘Wanneer je die beelden volkomen buiten beschouwing laat – wat in deze Google-tijd vrijwel onmogelijk zou zijn – vallen de gedichten op diverse plekken achterover omdat het bijbehorende beeld van Spilliaert ze geen wand geeft om tegen te leunen.’

Ineke Riem wilde altijd al dichter worden, toch is er een deel in haar dat het liefste zou wegkruipen. Maar ze moet van haarzelf de kansen grijpen en doen wat andere vrouwen vroeger niet altijd konden doen. Ze wil eigenlijk gewoon iets moois maken en heeft de verwonderde blik nodig om te ervaren dat het leven zinvol is.

‘Retrospectieven’ is het poëziedebuut van Monique Hendrik, de Nederlandse kampioen Poetry slam 2021. Een View-Master waardoor je zeven gedichten kunt lezen in 3D, afgedrukt op kunstwerken van Lilia Scheerder. Een originele kennismaking en ook heel mooi uitgevoerd. Hendriks laat in haar poëzie een grote verbeeldingskracht zien en geeft op het podium een goede performance weg. We zullen in de toekomst zeker meer van haar horen. Een recensie van Janine Jongsma.

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het tweeëndertigste antwoord komt van Annet Zaagsma.

‘controversiële diersoort’, samengesteld door arnoud rigter en sieger baljon, is een bloemlezing, maar je kunt hem net zo goed als een op zichzelf staande bundel beschouwen: hij bestaat uit vijf afdelingen en de namen van dichters staan niet bij de afzonderlijke gedichten, waardoor ze optimaal op elkaar inwerken en een onderlinge samenhang vertonen. Een recensie van Hans Puper.

Karel Wasch heeft zich vaak afgevraagd hoe het mogelijk is dat in één persoon verschillende karakters zijn verenigd. Hij noemt Achterberg en Arends, Willem de Mérode, Verlaine en Ezra Pound. “Onze Lieve Heer heeft vreemde kostgangers, vooral dichters. En worden Uw gedichten de hemel in geprezen, vraag U dan af of U niet knettergek bent of op zijn minst gestoord!”

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert Monique Wilmer haar drie lievelingsgedichten. Zij koos voor werk van de dichters Mieke van Zonneveld, Martinus Nijhoff en Atze van Wieren.

De bundel ‘Landschap met blauwe schutting’ van Rik Andreae is alweer zijn vijfde. Maurice Broere vindt de poëzie van Andreae intrigerend, maar ook ondoorgrondelijk. Niet vanwege de diverse thematiek, die is herkenbaar met onderwerpen als natuur, ouder worden en de dood. ‘De verzen zijn vaak vervreemdend en soms absurdistisch. Een kennismaking met dit werk was voor mij zeker de moeite waard.’

Marc Tiefenthal is gelukkig bevrijd van ambitie en drang. Poëzie gaat voor hem om betovering of witte magie. ‘Ik denk dat de schrijfschoolcultuur die betovering doorbreekt, omdat het bij die opleidingen te veel gaat om het vertellen van een verhaal. Echte poëzie is voorbij het verhaal, het is veel nauwer verwant aan de muziek.’

Ramsey Nasr (Dichter des Vaderlands van 2009 tot 2013) heeft met ‘Compacter’ een verzamelbundel samengesteld met gedichten uit zijn vorige bundels. Dit jaar schrijft hij ook het Poëziegeschenk. Hettie Marzak vindt het dichterschap van Nasr bijzonder: ‘In betrokken maatschappijkritiek stelt hij onrecht aan de kaak. Liever ziet hij zich omringd door eerlijke barbaren dan door gecultiveerde leugenaars. En deze voorkeur spreekt hij uit in bevlogen en betoverende taal, bezwerend en evocatief.’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het eenendertigste antwoord komt van Paul Bezembinder.

‘’Steven Graauwmans heeft met de bundel ‘Wachten op de bijen’, stof gegeven om over na te denken, vindt Paul Roelofsen. De bundel is geïnspireerd op de film ‘Gerry’. Graauwmans probeert, zoals de filmmaker ook doet, om ‘de lezer, tot nadenken te stemmen omtrent het menselijk bestaan en de zin, ‘the thing’, daarvan.’’

Niet alleen kunst en poëzie bieden een route naar andermans hart maar het zijn wel manieren om vrienden te maken, verbinding met de ander aan te gaan. Geen wereldschokkende gedachten maar ze helpen onze columnist Jan Loogman om geheel open voor verbinding in de trein te stappen. Vervolgens wandelt hij met zijn broer, al te veel stilstaan doen ze niet.

Dichter Taco van Peijpe beheerst de taal en ook zijn gevoel. Nergens gaat hij zich te buiten aan een onverlaten woord of een toevallige gedachte. Misschien dat het voor verlangen nog te vroeg is en worden er zinnen weggelaten maar ieder woord is vol van betekenis en als we goed luisteren horen we de lieflijke tonen van een lied.

Klauwhamer en Bitter hebben een goed gesprek terwijl ze samen aan het vissen zijn. Bitter doet verslag van de bundel ‘Het spetter geluk’ van Tomas Lieske, die hij recent gelezen heeft. Hierin buitelen vooral elementen uit de westerse cultuurgeschiedenis over elkaar heen. Bitter begrijpt niet waarom hij tot de laatste bladzijde moet wachten om poëzie te lezen. Dit is het derde deel van de drieluik die begon met ‘Daedalea’ en werd voortgezet met ‘Keto Stiefcommando’. Een recensie van Peter Vermaat.

Toen Sasja Janssen eenmaal een fascinatie voor een woord had, is ze gaan schrijven en kon ze van elementen uit haar leven fictie maken. Taal was voor haar niet vanzelfsprekend, ze moest die haar eigen maken en haar eigen taal ontwikkelen. Met haar poëzie stelt ze een daad, ‘hier ben ik, ik besta'.

Toon Tellegen vierde in 2021 zijn tachtigste verjaardag en schreef voor die gelegenheid de bundel ‘Tot de winter er op volgt’, die handelt over de ouderdom. Kamiel Choi vindt het een mooi kleinood. ‘’De bundel bevat een aantal vergelijkbaar sterke gedichten over schuld, berouw, vergetelheid, God, kortom de voor de hand liggende thema’s die alle aspecten van de ouderdom bestrijken. Tellegen toont zich poëtisch het sterkst wanneer hij ongemerkt zachtjes achteruit schuifelt en zijn lezers ‘laat zien’ wat hij heeft ervaren.’’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het dertigste antwoord komt van Sandra Roobaert.

De nieuwe bundel ‘Tulpenwodka’ van Astrid Lampe staat in het teken van de coronacrisis met al zijn menselijke en onmenselijke kanten. Hoewel Johan Reijmerink waardering heeft voor de taalvirtuositeit van Lampe, zou hij enige matigheid toejuichen: ‘Deze poëzie ontkomt niet aan een zekere gewrongenheid en verliest zich nogal eens in te veel beeldrijke taalvondsten die elkaar kort opvolgen. Deze overdaad schaadt het overzicht per gedicht. Je wordt er als lezer door overspoeld.’