Archief

In een van de mooiste uren in het zwervend bestaan van Hans Franse stond hij voor de Wildenborch, het landhuis waar Staring woonde, met een forse Donjon op het 18eeuwse huis. Hij zag de dichter zitten aan een flakkerend haardvuur, Horatius lezend of aan de vijver dat prachtige lyrische gedicht schrijven, ‘Wij schuilden onder het dropp’lend lover gedooken aan een plas.... ‘

Paul Demets schreef nét voor de coronacrisis 'Zoönose (2)', een gedicht over dieren en mensen én een kano. Ondanks het romantisch, idyllisch cachet hangt er onheil in de lucht. Joost Dancet bespreekt.

In ‘Vaste grond’ van Bianca Boer treffen we gedichten aan die traditioneel van vorm zijn. Herbert Mouwen noemt de inhoud: markant. ‘’De directe beschrijvingen van de waarnemingen transformeren geregeld tot een opvallende metafoor, ook als ze doodgewone, alledaagse zaken behelzen die met eenvoudig woordgebruik gepresenteerd worden. Ook die poëzie bestaat en ‘nog altijd zien andere mensen dat’. ‘’

Hans Puper interviewde H.C. ten Berge over zijn nieuwe bundel ‘Een kinderoog’. Ten Berge: ‘De herinnering als zodanig berust op een werkelijkheid van toen: van de vijf onderwijzende broeders – die uitstekend lesgaven – waren er twee die zich aan pedofilie schuldig maakten.’

Peter Vermaat merkt op dat de gedichten in ‘Uitlichten’ van Emma Crebolder weinig aan de verbeelding overlaten: ‘Mogelijk kan een tachtigjarige de zware hamer van de taal niet meer voortdurend optillen en laten vallen, wellicht weegt een woord al snel teveel om het nog van het blad te kunnen vegen, wie weet zingt een melodie nog in je hoofd waarbij je alle klanken al verloren bent.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het achtenvijftigste antwoord komt van Onno-Sven Tromp.

In de bundel ‘Minieme gebaren/Minym ferweech’ van Peter van Lier zijn de gedichten ook vertaald in het Fries. Maurice Broere buigt zich over de Nederlandstalige gedichten: ‘Peter van Lier laat je kijken naar de natuur en je omgeving. De neerslag van het kijken vind je terug in de gedichten die hij op een eigen manier vormgeeft door woorden een plaats te geven die je als lezer niet verwacht. Die plaatsing is wel functioneel, omdat het spanning geeft in het vers en omdat woorden extra nadruk krijgen.’

‘Onze dichtkunst is een soort Mesopotamië geworden’, aldus Rogier de Jong, ‘het tweestromenland waarin ooit Babylonië lag – het land dat zo verwaand was dat het door God werd gestraft met een spraakverwarring.’ De calvinistische hang naar matigheid en ‘ontbeelding’ zit diep in ons dna. De uitdrukking ‘verbeeld je maar niets’ spreekt boekdelen. De literatuur, en met name de poëzie, is voor die soberheid niet gespaard gebleven.

Marc Bruynseraede in een vermakelijke column over onze vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Met behulp van de Jezuïeten, Libert vander kerken, een wit konijn en een hoge hoed, wat mosterd, lost hij het mysterie op: 'Poëzie is, in essentie, verborgen schoonheid.' Meanderende gedachtenkronkels misschien, schone schijn wellicht, een achterpoortje waardoor juffrouw A. nog net weet te ontkomen.

In ‘Neus tegen het glas’ van Edwin de Groot, staat de natuur centraal. Ivan Sacharov merkt dat de dichter een passie heeft voor het gewone. ‘Ik denk – met mijn neus tegen het glas – dat er veel leuks en interessants in deze gedichten te vinden is. Maar vlijmscherp zijn ze niet. Daarvoor schiet de dichter te vaak uit de bocht.’

Kim Longwood schrijft al meer dan 15 jaar korte proza, poëzie en artikelen. Met haar kennis van kunst en literatuur brengt zij graag realiteit, avontuur en fantasie samen. In haar werk zit droge humor, romantiek en pijn. Haar hyperactief brein kent maar één soort therapie. Ook runt zij het online kunst- en cultuurplatform deFINERTHINGSclub. Annet Zaagsma sprak met haar.

In ‘U kunt uw lichaam hier achterlaten’, de tweede bundel van Tania Verhelst, staan verrassende gedichten volgens Hettie Marzak. ‘Verhelst gebruikt haar poëzie om inzicht te verkrijgen in de wereld en deze overzichtelijk te maken, in een poging oncontroleerbare dingen in de hand te houden. Daarbij heeft ze, omdat ze tevens beeldend kunstenaar is, een goed oog voor kleine dingen en kan ze haar waarneming vervolgens volledig omkeren. Het is poëzie zoals poëzie moet zijn.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het zevenenvijftigste antwoord komt van Mariet Lems.

Herbert Mouwen bespreekt het debuut ‘Krop’ van Anne Provoost. Hij vindt het een dichtbundel voor fijnproevers en volhouders: ‘Haar gedichten zijn heel direct en ook zorgvuldig en compleet uitgewerkt. Toch laten een aantal gedichten mij als lezer ontsporen, de weg kwijtraken. In veel gevallen weet ik de draad weer op te pakken, maar een enkele keer haak ik definitief af.

Als beste stuurman heeft Jan Loogman een advies voor het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Het is ook geschikt voor andere ministeries, provinciebesturen en gemeenten, kortom voor alle overheidsapparaten. Hij haalt de klassieker ‘Politics and the English language’ van George Orwell uit 1946 aan, installeer deze regels als screensaver! Het tij kan gekeerd worden!

Liesbeth V. Hafenrichter geeft een van haar gedichten de titel “Alleen maar even laten weten dat ik ongedeerd ben”, zoals je op de sociale media kunt aangeven dat je – hoewel in oorlogsgebied of noodsituatie – er toch nog bent. Ook poëzie schrijven is een update van je status en tegelijkertijd een troost in bange uren, een bericht aan elk thuisfront.

Johan Reijmerink is onder de indruk van ‘Bestaansbegeerte’, de nieuwste bundel van Marijke Hanegraaf. In de bundel draait het om identiteit: ‘Hanegraaf heeft een hoogst interessante bundel geschreven, die rijk aan subtiele beelden, rijp en wijs van taal, gelaagd aan werkelijkheden is, passend bij het wijkend en wisselend perspectief van de identiteit. Het zich onderdeel te weten van de natuur en daarin een tevredenheid te vinden geeft aan deze bundel een universele want religieuze kwaliteit.’

De herhaling van de dagen en wat daarin gebeurt stelt dichter Pieter Sierdsma gerust. Gaandeweg kristalliseert zich in zijn gedichten een wereld uit, die dichtbij is maar ook veraf. Hij zou zijn poëzie geen nadere kwalificatie willen geven, ook geen ‘tijdloze poëzie’. Godzijdank dat er poëziewebsites, sociale media zijn, want anders bestond hij als dichter niet, verzucht hij.

‘De vrolijke tijd’ van Ivo van Strijtem brengt volgens Peter Vermaat gevarieerde kost op tafel: ‘Zowel de liefde, het (latere) leven, de dood, het kwaad in de wereld als de poëzie worden bezongen in overwegend rijmloze, maar bij tijd en wijle ritmische verzen, waarbij het niet zozeer de taal zelf is, als wel de ongezegde woorden die beelden oproepen die de dichter voor de lezer voor het oprapen legt.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het zesenvijftigste antwoord komt van Debby Hertsenberg.

Wim Platvoet voelt zich niet betrokken bij ‘De spronglaag’ van Esther Jansma: ‘De anekdotische jeugdherinneringen worden op een nogal directe manier in bizarre sprookjesachtige teksten verteld, maar de verwijzing naar werkelijk gebeurtenissen blijft steeds pijnlijk voelbaar. In die zin blijven de prozaïsche teksten, die grofweg de helft van de bundel beslaan, steken in de metaforische onmiddellijkheid van hun beschrijving. Het blijven daardoor mededelingen over een verschrikkelijke jeugd waar de lezer buiten blijft staan.’