Archief

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert recensent Inge Bak haar drie lievelingsgedichten. Zij koos voor werk van de dichters Ingrid Jonker, Menno Wigman en Maria Barnas.

Enkele maanden na zijn negentigste verjaardag verraste Remco Campert zijn lezers met een nieuwe bundel: ‘Mijn dood en ik’. Campert benadert de dood (de eindigheid, het leven, zijn eigen dood) van alle mogelijke kanten. Eric van Loo is onder de indruk: ‘Geen klaagzangen, maar een voorzichtige en nauwkeurige verkenning van dit grote onderwerp.’

Of je nu een gedicht leest in een bundel, in een tijdschrift of op een poëziekalender: vrijwel altijd wordt de naam van de dichter erbij vermeld. In hoeverre beïnvloedt dit onze manier van lezen? Eric van Loo droomt in deze column van anonieme gedichten.

Drie gedichten van dichter, schrijver en columnist Johanna Geels uit haar komende dichtbundel Planeetversterkers. Haar werk wordt beschouwend, cryptisch, verrassend en zinnelijk genoemd. Hier "komt alles samen op wegen zo breed dat niemand in de weg struikelt of verdwaalt". Voorjaar 2020 verschijnt ook haar debuutroman.

De commotie rondom de klimaatverandering dringt door in alle facetten van de maatschappij, ook in de literatuur. In ‘Xenomorf’ van de Jonge Dichter des Vaderlands van België Jens Meijen (1996) zijn zorgen over de toekomst van de aarde tastbaar aanwezig. Hettie Marzak: ‘Meijen is als dichter op zoek naar menselijkheid in een robotachtige samenleving. Hij stelt geen hoop op een betere wereld in het vooruitzicht, biedt geen troost, behalve die van de poëzie zelf.’ Een indrukwekkend debuut.

Wim Vandeleene debuteert in maart met de bundel Duikvlucht (uitgeverij De Zeef), een intrigerende verzameling gedichten waarin Sacha Landkroon geruime tijd rondzwom. Hij zag er de totstandkoming van de dichter in, de mens maar ook die van de wereld, bezorgdheid, activisme maar ook verandering, verbeelding en verlangen op vooruitzicht en vervulling.

Hans Franse is onder de indruk van ‘Nooit eens lekker nergens’ van Anton Korteweg: ’Een autotopografische bloemlezing. Poëzie ordenen naar gelang de plaatsen die belangrijk voor je zijn. Autotopografisch. Hij munt een nieuw woord, een nieuw begrip, het woord bestond niet. De heldere toon van de gedichten die soms iets van een intrinsieke triestheid hebben en die dan eindigen met de alles opluchtende, ironische opmerking die, althans voor je zelf , de strohalm tot overleven aanreikt.’

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert Ernst Jan Peters zijn drie lievelingsgedichten. Hij koos voor werk van de dichters Ester Naomi Perquin, Anneke Brassinga en Johanna Geels.

Na ‘Kluwen’ en ‘Ontsnappingen’ sluit Eva Gerlach het drieluik ‘Labyrint’ af met ‘Oog’. In deze bundel “toont ze hoe de woorden en beelden elkaar zoeken en vinden”, aldus Johan Reijmerink. “Ze keert terug naar de wereld van ‘het er zijn’, van voordat de begrippen worden gerepresenteerd en gevangen. Het oog als belichaamde waarneming vervult daarbij als venster van de ziel het wonder dát te openen wat geen ziel is, de gelukzalige wereld van de dingen en de klankrijke woorden.”

Een boekpresentatie in een dansschool, dat is niet zo gek. De mooiste zin uit de tiende column van Jan Loogman: "Het doet me verlangen naar een wereld buiten deze dansschool, waarin mensen elkaar dezelfde ruimte zouden geven. Geen oordelen, maar verdraagzaamheid, geen onverschilligheid, maar interesse. Waardering ook, voor de poging bij ervaringen en beelden woorden te vinden."

Een bloemlezing nieuwjaarsgedichten, goede wensen, dichterlijke overpeinzingen en filosofische openingen met dichters Adriaan Jaeggi, Ronald M. Offerman, Gerrit Achterberg, Neeltje Maria Min, Hans Tentije en Marnix Raes.

Ernst Jan Peters bespreekt ‘Dichter van dienst' van F. Starik: 'Dit is het derde en laatste deel van de trilogie over de eenzame uitvaart zoals ze die in Amsterdam organiseren. Mensen die geen familie of vrienden meer hebben, worden bijgestaan door een dichter die speciaal voor de gelegenheid een gedicht maakt en voordraagt. F. Starik was jarenlang coördinator voor het poëtische deel. Soms schreef hij zelf, soms nodigde hij een dichter uit. In de drie bundels ontdek je als poëzieliefhebber hoeveel variaties er te maken zijn op het thema dood van iemand die je niet kent. Maar het is gek om dit alles te lezen nu de dichter er zelf niet meer is.'

“Ik denk ook dat de kunsten het belangrijkste hulpmiddel zijn om zin aan het leven te geven, om zowel de waanzin als het goddelijke ervan begrijpelijk te maken. Of alleen maar om zin in het leven te hebben en het begrip te hebben dat het allemaal geen zin heeft.” Alja Spaan in gesprek met de dichter Palescue.

In ‘Vrolijke Verwoesting’ van Delphine Lecompte, wenkt de koningin van de adjectieven ons naderbij, volgens Janine Jongsma. Ze is nog rauwer en schaamtelozer, maar ze stelt zich ook kwetsbaar op. Hoe Lecompte je meetrekt in haar wereld moet je ervaren door haar te lezen. Beeldrijk absurdisme, samenhang, paradox, associatie, waanzin, perversiteit, triestheid en humor, in één gedicht en dat maal 149 is totale waanzin óf absoluut geniaal!

Wij wensen u allen een mooi, poëtisch en voorspoedig 2020 toe!

De ogenschijnlijke eenvoud van het werk van Judith Herzberg roept tegenstrijdige reacties op. Volgens Eric van Loo zou dat ook op kunnen gaan voor ‘Vormen van gekte’, de nieuwste bundel van deze inmiddels 85-jarige dichter. Voor de liefhebber van haar werk valt er echter voldoende te genieten. Naast gedichten over de ouderdom en de Tweede Wereldoorlog bevat de bundel ook gedichten die een verrassende blik op de actualiteit en het moderne leven werpen. Maar bovenal –en in alles– overheerst het subtiele taalspel.

"Het is een aardig gebruik om de honderdste geboortedag van een schrijver niet ongemerkt voorbij te laten gaan." stelt biograaf Jan van der Vegt maar op 30 november 2019 bleef het stil en vergat men de honderdste geboortedag van Jan G. Elburg. Met een prachtig voorbeeld uit de rijke poëzie van Elburg en deze column van Van der Vegt maken wij dit een beetje goed.

Een bloemlezing eindejaarsgedichten, goede wensen, dichterlijke overpeinzingen en filosofische afsluitingen met dichters Ida Gerhardt, Jan Kal, Jean Pierre Rawie, Joris Miedema, H.H. ter Balkt en Inge Boulonois.

Kamiel Choi duikt enthousiast in de wereld van de jazzcats met de bundel ‘De man die (altijd) terug kwam’ van Guy van Hoof. 'Wanneer je de gedichten hardop leest word je op sommige momenten inderdaad meegesleept en hoor je het syncopische ritme van de jazz. Een aantal regels in de bundel is monumentaal en memorabel. Een leuk poëtisch naslagwerk voor de naar jazz luisterende poëzieliefhebbers.'

Een bloemlezing van gedichten, een uitwisseling van gedachten, licht bij donker, met in deze aflevering werk van dichters J.H. Leopold, Jan Greshoff en M. Vasalis. Wij wensen u een warme tijd. Eerste en tweede kerstdag publiceren wij niet.

In de laatste Poëzie Kort van dit jaar recensies van ‘Pijnpunten’ van Tom van Rossum (Lennert Ras), ‘Huis huid’ van Theo Monkhorst (Janine Jongsma), ‘Het Liegend Konijn 2019/2’, samengesteld door Jozef Deleu (Hans Puper) en ‘Ik is een ander’ van Frank Diamand (Lennert Ras).