Archief

Dichter-diplomaat Pablo Neruda, die sinds zijn Canto General internationale vermaardheid genoot en twee jaar vóór de staatsgreep van Pinochet in 1971 de Nobelprijs voor literatuur gewonnen had, was een in het oog lopend doelwit voor de junta en werd vijftig jaar geleden vermoord. Marc Bruynseraede roept de herinnering op aan zijn weidse, gevoelige poëzie, de schoonheid van zijn verzen.

Marc Bruynseraede bespreekt het 'Luuk Gruwez handboek' waar Carl De Strycker de samensteller van is. Het boek dient als inleiding en naslagwerk, oftewel een gids bij en door het werk van Gruwez.

‘Reclame is woordschurft en toxisch.’ Aan het woord is Jozef Deleu in een interview door Hans Puper. Het interview bleef door het hoofd van Rogier de Jong spoken en hij dacht aan Willem Elsschot die bij een ‘advertentiebureau’ werkte en in ‘Lijmen’ beschrijft hoe zijn alter ego zich staande moet houden in de wereld van ronkende loftuitingen die reclame heet.

Een cyclus met de naam 'Festival' en zinnen als ‘erboven waait /afzienbaar nog de hemel met ontaarde adem.’ Of ‘met echo’s van een heibels koorgezang’ en ‘de nacht / raast door de zatte hemel als een priemgetal.’ En ‘Tot aan de buitengrens van de gestolde golven / strekt het moment van nalicht en van kreukend gras.’ Vakmanschap van Jan-Paul Rosenberg.

Johanna Pas is onlangs overleden, haar laatste bundel ‘De onverwachteling*’ was toen net uit. Volgens Jeroen van Wijk verdienen deze gedichten de hoogste lof. Een longread.

Taal is voor Steven Van Der Heyden een communicatiemiddel voor innerlijke dialoog alsook voor het zoeken daarbuiten want de grootste rijkdom is altijd de gedeelde. In die zin is hij graag onderdeel van een collectieve stem die oproept tot verandering. Woord en beeld blijven voor hem complementaire delen van dezelfde taal en een onlosmakelijke inspiratiebron voor elkaar.

Het poëziedebuut van Eva Meijer, ‘Het witste woord’, is volgens Æde de Jong antropomorfe poëzie: ‘Niet-menselijke entiteiten krijgen menselijke eigenschappen toegedicht, vooral het vermogen om op een menselijke manier te communiceren.’

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het achtenveertigste gesprek, met Onno-Sven Tromp. Over onze poëtische tuin en hoe dichters nog harder moeten roepen om gehoord te worden, poëziewedstrijden als middel, een klassieker van Kloos, gedichten die dwars door onze ziel snijden, een open vizier en een nieuwe manier om met poëzie bezig te zijn. Met drie nieuwe gedichten van zijn hand.

De biografie ‘Elk woord ging ademhalen. Het leven van de dichter Martinus Nijhoff’ door Bart Slijper is een mooie en zeer leesbare biografie. Hans Franse heeft het boek in één adem uitgelezen.

De werkelijkheid kan het begrip van poëzie in de weg staan, merkte Jan Loogman. Het binnensmonds spreken bijvoorbeeld, een weinig innemend uiterlijk of het vermoeid zijn van kijker en luisteraar. Met deelnemers aan een schrijfweek zag hij de documentaire over Gerrit Kouwenaar, ‘Totaal witte kamer’. Hoe zinvol is het kennis te hebben van de concrete feiten in het leven van de dichter?

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het zevenenveertigste gesprek, met Jeroen van Wijk. Wat er kan gebeuren als je meedoet aan een wedstrijd als de onze, wat het aantrekkelijke is aan recenseren, de schoonheid van een alledaagse handeling en een filosofisch gesprek op een terras, zonnig bij voorkeur, en de rol van Meander.

De verzamelbundel ‘Einde en begin’ van Nobelprijswinnaar Wisława Szymborska, is een prachtig uitgegeven bundel. Maurice Broere roemt haar heerlijk lichtvoetige soms wat ironische stijl.

Bart F.M. Droog in gesprek over zijn nieuwste bundel 'Geite Gods' en het voordeel van een e-boek, de aversie tegen de gevestigde orde, Rottend Staal, het lezerspubliek (‘klein, klein… ik denk dat het wel meevalt’), stads- en grafdichtersschap, hèt komende boek over de Hitlervervalsingenindustrie, de vroegste moordballade uit onze geschiedenis en het ongoing project als de Nederlandse Poëzie Encyclopedie.

In de nieuwste bundel van Monica Boschman, ‘Vindersloon’, valt er veel te genieten vindt Onno-Sven Tromp. De gedichten zouden alleen wel wat meer mogen sprankelen. ‘Het zijn vaak subtiele gedichten, die lijken te zijn geschreven met een zekere omzichtigheid, in sobere, aftastende taal.’

Zijn deze dichters vergeten? Werk van Gaston Burssens, Jan Engelman en Nes Tergast. Van de laatste was het werk in hoge mate modern, maar Tergast deed niet mee aan modes. Hebben deze gedichten geleid tot de poëzie van nu?

‘Nu we er toch zijn’ is het debuut van Erwin Hurenkamp. Peter Vermaat ontdekt enkele pareltjes in de bundel, maar vindt ook dat: ‘de lange proza-zinnen zonder ritme het soortelijk gewicht van zijn taal verlaagt.’

Kun je je laten verrassen als je veel kennis hebt? Deze column van Willem Tjebbe Oostenbrink gaat over weten en zich laten verrassen bij het lezen van gedichten. Hoe verhouden zich die twee zaken tot elkaar? Beantwoording van deze vragen leidde tot een zoektocht naar kennis in de poëzie en jurering van gedichten.

‘Klare vrede op verwilderde weiden’, ‘roze karpers in sloten / golvend en paaiend over elkaar’, dat liever dan ‘snavels als haken / hakkend in de nesten met kuikens’. Een teken van leven van dichter Paul Roelofsen die zich op eigen kracht uit het moeras hijst met gelukkig heel veel verbeeldingskracht, naar een brug die er nooit lag.

Een recensie van Herbert Mouwen over ‘Verzamelde gedichten’ van Gerrit Kouwenaar. ‘De stapeling van beelden, dat tegelijkertijd een onderzoek naar de beeldende mogelijkheden in het gedicht behelst, is typisch voor Kouwenaar.’

Moniek Spaans vermoedt dat ze met een meer dan gemiddeld associatie- en opmerkingsvermogen is begiftigd. Er is een woord dat haar samenvat: ideatrice, zij kanaliseert onophoudelijke ideeënstromen en vangt deze in woorden en beelden. Het brengt haar op zijsporen en onvermoede plekken maar meestal vindt ze haar weg wel weer terug. Overigens lijkt de taal zichzelf te illustreren.

Bert Bevers spreekt in de bundel ‘Bedekte termen’ in orakeltaal volgens Hettie Marzak. Ze vindt de gedichten raadselachtig en magisch. De ingewikkelde wijze van formuleren ligt als een sluier over de gedichten heen.