Archief

Hans Franse over de dood van zijn vriend de acteur Herman Frank. Over de tijd van flexibele theaters, in oude melkfabrieken of verbouwde kerken, en ontmoetingen met poppenspelers en kunstenaars en hoe clown Piccolo van Theater Pssst uit den Haag de meeste indruk op hem maakte. Piccolo, gespeeld door Frank, besprak met de kinderen in het publiek de oplossingen voor de grootste problemen.

Op 12 augustus jl. overleed K. Schippers (1936-2021), alias Gerard Stigter. Herbert Mouwen bespreekt als eresaluut ‘Opening van het visseizoen’ uit de bundel 'Een klok en profil' (1965), een poëticaal gedicht dat de spot drijft met de vorige generatie dichters, de Vijftigers.

Peter Vermaat bespreekt ‘Aarduitwrijvingen’, de derde bundel van Charlotte Van den Broeck: ‘Wat mij betreft zijn de kwaliteiten van een schrijver niet zozeer gelegen in het spits of juist diepzinnig kunnen nadenken over onderwerpen en daarvan verslag doen, maar juist in het overtuigend vormen van een werkelijkheid rondom en vooral in de lezer, waardoor deze realiteit, voorbij aannemelijkheid of geloof, vooral gaat bestaan uit ervaring.’

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het zesendertigste gesprek, met Rogier de Jong. Over zijn buurvrouw in Groningen, Vasalis, de sfeer en zeggingskracht van haar gedichten, die goede leraar Nederlands, liedteksten van Lennaert Nijgh, een bundel van Hans Verhagen en al die stemmen die daar nog bij kwamen. Hoe je om moet gaan met kritiek en wanneer je toe bent aan het ambacht van dichter.

Hans Puper is onder de indruk van ‘Disoriëntaties’, het officiële debuut van de jonge dichter Evi Aarens. ‘De bundel is een verbeelding van het menselijk tekort. Een eeuwig tekort, want de mens is altijd hetzelfde lot beschoren, geschiedenis is circulair. (…) Als mens heb je mythen nodig om dat tekort draaglijk te maken en als die niet meer voldoen, maak je ze zelf. En dat is wat er in deze bundel gebeurt.’ Veertien sonnettenkransen, die zelf ook weer een krans vormen.

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het veertiende antwoord komt van Peer van den Hoven.

Een bundel vol troost is de bloemlezing ‘zo helpt poëzie, 101 gedichten over de zorg’, die is samengesteld door Bert Keizer. Met alle bekende dichters van wie de mooiste en meest intieme gedichten zijn opgenomen. De afdelingen volgen de levensloop van geboorte, tot en met de rouw na de dood. Een mooie uitgave en een prachtig geschenk. Een recensie van Janine Jongsma

Karel Wasch, de enige èchte, over beroemde pastiches, oftewel teksten in de stijl van een andere schrijver en meesters in het persifleren, en hoe dat heel iets anders is dan stukken overschrijven van andere auteurs. Kees van Kooten als Carmiggelt bijvoorbeeld. Marcel Proust als de gebroeders Concourt. André van Duin als Jules Deelder, inclusief stem en kleding!

De recensent Marc Bruynseraede als dichter of als grootvader spelend met zijn kleinkinderen. De Vlaming in het Noord-Hollandse Heiloo. Op ontdekkingstocht, steeds nieuwe woorden vindend, en schelpen, borrelnootjes, pioentulpen, Maltese ridders, hemeltergende tweewielers, overstekende padden, brillenglazen, oogopslagen, aalmoezen, mouwen en keldergaten, een roterende rotonde, vanille-met-bosbessenijs, calamiteiten, toeristen, heimwee en onregelmatige werkwoorden. En het mooiste: ‘opklaringen zijn ophelderingen’.

Marc Eyck ziet, in tegenstelling tot de landelijke media, geen dichterstalent in de tweede bundel ‘Toen ik klein was, was ik niet bang’ van Gershwin Bonevacia: ‘De bundel die vooral bestaat uit korte verhaaltjes draait met name om Gershwin en zijn verhouding tot zijn jongere ik. Uiteraard is dat laatste een legitieme insteek voor een bundel. Verwacht alleen niet dat anderen de inhoud als poëzie herkennen door er het etiket ‘Gedichten’ op te plakken.’

Cultuurwetenschapper, schrijfster en dichteres Hedwig Selles betast en beproeft met haar hele lichaam het woord. ”Slaat het aan op mijn hart of mijn ziel of mijn hoofd of mijn buik, mocht het een plek hebben gevonden dan bepaalt dat de grondtoon van de omgeving die ik voor het woord zoek.” Gedichten schrijven is een eerste levensbehoefte.

Als je nog niet zo heel erg vertrouwd bent met het schrijven of lezen van een ollekbolleke, dan heb je, na het lezen van ‘Vreemde onthullingen’ van Frits Criens, in feite een cursus gevolgd, volgens Jeanine Hoedemakers. ‘’De bundel is een gezellige reis langs prachtige klassieke schilderijen van oude meesters, met daarin de, soms op het randje, ondeugende en speelse dialogen en gesprekjes. Na de eerste foto begrijp je waarom Criens dit ‘pictobollekes’ noemt.’’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het dertiende antwoord komt van Marten Janse.

De bundel ‘de laatste framboos’ van Elly Stolwijk is een autobiografisch poëtisch verslag over haar doodgeboren dochter in 1995. Baby Renée Sterre stierf toen Stolwijk achtenhalve maand zwanger was. De poëzie van dit gewonde moederdier is wars van sentiment, aards en sterk. Een aangrijpende bundel. Een recensie van Janine Jongsma.

Jan Loogman is een Romein, althans in deze column. Is hij een toerist? Hij leest een poëziebundel van Montale met daarin de wonderschone regels “Ik daalde met jou aan mijn arm minstens een miljoen trappen af / en nu je er niet bent, wacht een leegte na iedere tree.” Dan klinkt Jacob Israël de Haan in zijn hoofd, Kopland. Reizigers vinden eigenlijk overal hun thuis.

Waarom worden vrijgevochten types zoals kunstenaars bohemiens genoemd? Wat verbindt hen met die historische regio in Tsjechië? Rogier de Jong in deze column over de levensstijl die niet alleen gekenmerkt wordt door scheppingsdrang maar ook door aversie tegen al wat burgerlijk is. Is bohemien zijn wel een keuze of een bestemming, een noodlot?

Wim Platvoet bespreekt de tweetalige bundel ‘Les sœurs Loveling – De zusters Loveling’ van Rosalie en Virginie Loveling, waarin moderne dichteressen met een gedicht reageren op de poëzie van de zussen. 'De acht hedendaagse gedichten hebben een sterk uiteenlopend karakter, zeker gezien de context van de lezende ontmoeting met het gedicht waardoor elke dichteres is geïnspireerd.'

Christophe Ywaska in dialoog met debuterend dichter Kenneth Swaenen. “Ik vergelijk poëzie en haar maakproces graag met een zandloper. Het zand loopt traag door een dunne hals van glas, gestold uit witgloeiend zand…het puzzelstuk past. De lezer keert de zandloper om…vanaf dan stopt het gedicht op papier en leeft het verder in andermans hoofd.”

De debuutbundel ‘Het is warm in de hivemind’ van Maxime Garcia Diaz wordt uitgebreid besproken door Peter Vermaat: ‘De pagina’s lange gedichten ervaar ik stuk voor stuk als een lappendeken van fragmenten van uiteenlopende oorsprong, waarvan het verband in het uiterste geval moet zijn dat de dichter ze heeft samengebracht en in deze vorm gerangschikt, maar die mij niet bijblijven door hun muzikaal klankkarakter of in het oog springende verwoordingen.’

Een nieuwe serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het twaalfde antwoord komt van Jinze de Klerk.

Een bespreking van ‘Restwarmte’, de nieuwste bundel van Saskia van Leendert, door Herbert Mouwen: ‘Deze bundel is de moeite van het lezen waard en behandelt veel onderwerpen op een onderzoekende manier. De gedichten bevatten originele beelden, het taalgebruik is zorgvuldig, de toon is enigszins ingehouden en de gedichten zijn in het algemeen toegankelijk.’