Archief

Ik zou niet weten, zegt Harmen Malderik, wat ik zou moeten als ik niet zou kunnen fietsen, wandelen, enzovoorts. Het is voor mij zelfs belangrijker dan schrijven. En als hij schrijft voelt het alsof hij op zijn racefiets zit, in cadans. Hij maakt geëngageerde sportgedichten die tegenwicht moeten bieden, want, zo zegt hij, het ethisch gehalte in de sport is bedroevend.

Uit de bundel van Els van Dinteren ‘Dubbelportret – Doppelporträt’, vertaald door Uta Fleischmann, blijkt dat de Nederlandse gedichten sfeertekeningen zijn in een weinig muzikaal taalgebruik. De Duitse vertalingen daarentegen zijn rijker en ritmischer en leveren ook op betekenisniveau meer op. Peter Vermaat zegt: ‘Ik vermoed dat Uta Fleischmann een wat steviger hand in de Duitse vertalingen heeft gehad dan Van Dinteren zelf’.

Hans Franse noemt ze zelf ZKV's, zeer korte verhalen, een term die door A.L. Snijders gemunt is. Columns of ZKV’s, het maakt ons niet uit, als er maar poëzie aan te pas komt. Hier op ‘de avond der avonden, waarop het licht zou doorbreken en een mens zou vertellen over zijn mystieke ervaring’ onthult Gerard Reve ook dichter te zijn.

Johan Reijmerink bespreekt de nieuwste bundel van Tjitske Jansen: ‘Iedereen moet ergens zijn’. Zij gebruikt vroegere levenservaringen om zich te verdiepen in de zin van haar leven. ‘Jansen beschikt over een associatieve geest, een wispelturige verbeelding, een sterk ontwikkeld gevoel voor absurditeit en een groot inlevingsvermogen om de geest van kinderen en volwassenen binnen te dringen.’

Het raadsel van de geboorte is door veel dichters bezongen. De dichter/bioloog Dik Hillenius (1927-1987) publiceerde er één vers over, dat in zijn eenvoud bijzonder diepzinnig is. Karel Wasch over dat gedicht en de schrijver ervan. “Zijn poëzie onderscheidde zich niet essentieel van zijn proza: observaties en ideeën waren hier tot hun absolute kern teruggebracht.”

“Meer dan een armvol zijn we niet / zand, wind en water / soms haast een eiland / dat op nieuw leven hoopt” dicht Jabik Veenbaas. Op onze ‘leeftocht’ graaien we deze troost bijeen en gaan we door. Oeroude voorwaarden, grillige goden en hulpeloze schepselen. En dan is daar de dichter.

Carl De Strycker stelde een bundel samen ‘Met Heldere Verf en Verlangen’ door Dichters bij Raveel, waarin de gedichten een dialoog aangaan met een werk van Raveel. Wim Platvoet ging op onderzoek uit: ‘De hamvraag voor iemand die deze gedichten leest is natuurlijk: kijkt hij tijdens het lezen voortdurend naar het werk van Raveel, dat zo prominent is afgebeeld, of leest hij tijdens het kijken voortdurend het gedicht? Denken zijn ogen of kijken zijn hersenen?'

Alleen de titel van zijn bundel wekt al het vermoeden dat hier geen doorsneedichter aan het woord is: 'Gisteren droomde ik dat ik een dj was.' Sander de Vaan maakte een interview met dichter-performer Frank Báez over buigende politieagenten, menselijke papegaaien, naakte gedichten en nog veel meer.

Vandaag besteedt Peter Vermaat in een tweeluik aandacht aan Lucebert ‘vaarwel – achtergelaten gedichten’ en aan Hendrik Marsman ‘Ik die bij sterren sliep – Verzamelde verzen’. Lucebert, voorman van de Vijftigers, wordt beschouwd als een van de grootste Nederlandstalige dichters van de twintigste eeuw. Marsman geldt als de belangrijkste Nederlandse vertegenwoordiger van het expressionisme in de vooroorlogse poëzie. Peter Vermaat: ’’Deze beiden zijn zonder twijfel de ware dichters des vaderlands. Juist omdat ze boven alles verrukt waren van taal en bij dat ‘vaderland’ zo hun bedenkingen hadden.”

Het is dit jaar 100 jaar geleden dat Slauerhoff zijn eerste gedichten schreef. Eléonor & Gerry De Mol hebben teksten van de Nederlandse dichter/schrijver J.J. Slauerhoff op muziek gezet. Janine Jongsma luisterde naar het Vlaamse duo: ‘’Op de cd ‘Ik Had Mij Het Leven Anders Voorgesteld’ staan mooie luisterliedjes, de gedichten van Slauerhoff komen tot leven door meeslepende wereldmuziek. Eléonor & Gerry De Mol brengen je als vanzelf in saudade.’’

Sinds wanneer komt Shakespeare op de tweede plaats, vraagt Hettie Marzak zich af bij de vertaling van de ‘Sonnetten van Shakespeare’ door Jules Grandgagnage, waar de vertaling eerst komt en dan pas het origineel. ‘Maar de inhoud van de vertalingen is gelukkig niet zo amateuristisch als de bladverdeling ervan. Jules Grandgagnage heeft zich met respect voor Shakespeare over diens sonnetten gebogen. Deze bundel is goed leesbaar en een waardevolle aanschaf voor iedereen die zich in de sonnetten wil verdiepen.’

Nu we met z’n allen niet op een ander mens wachten maar op het moment dat deze stille tijd voorbij zal zijn, lijkt de vierde variant uit het gedicht van Joke van Leeuwen, ‘Vier manieren om op iemand te wachten’, afwezig. Voor wie de informatie van virologen serieus neemt, lijkt die vierde variant nu te zijn: lijdzaam. Een ouderwets woord waarbij columnist Jan Loogman aan zijn moeder denkt.

Vlaamse Reus Jozef Deleu heeft de negentiende editie van het Nieuw Groot Verzenboek het licht doen zien: een verzameling van zeshonderd gedichten. Een toename van 45 stuks vergeleken bij de vorige. Marc Bruynseraede schreef een lovende recensie. Wopke van der Lei is minder positief. Hij heeft een hekel aan bloemlezingen en is principieel tegen een thematische structuur. Meander geeft hem een podium om zijn bezwaren toe te lichten.

Op de leeftijd van twintig jaar publiceerde Menno Wigman zevenentwintig vertaalde gedichten uit de bundel ‘Les Fleurs du mal’ van de Franse dichter Charles Baudelaire. Herbert Mouwen over de nieuwe uitgave van ‘De bloemen van het kwaad’: ‘’Deze bundel is ‘Plus éclatantes et plus belles’ of zoals Wigman dit vertaalt – let daarbij op het woord ‘Nu’ dat toegevoegd is – ‘Nu zoveel mooier dan voorheen’. Deze dichtbundel, waar op de linker bladzijden de Franse gedichten en op de rechter de Nederlandse vertalingen zijn afgedrukt, is tot in de puntjes verzorgd.‘’

Moeten moet een dichter niks, zegt David Troch, en dat hij nog beter dan vroeger weet waar hij met zijn eigen werk naar toe wil. Zoals hij graag verschillende genres leest, heeft hij er ook behoefte aan om in diverse genres te schrijven. Dankzij de beperking van het door hem uitgevonden eenlettergreepgedicht heeft hij het plezier herontdekt van het schrijven van poëzie. Professor worden kan altijd nog.

Martijn Benders vindt dat over politiek schrijven betekenisloos is wanneer er alleen open deuren worden ingetrapt. Over de bundel ‘Demerararamen’ van Antoine de Kom zegt hij: “Hij presenteert aan de lezer wat voor gekte hij zoals zelf om de oren krijgt, vooral via de krant, maar nergens wordt de poëzie lyrisch, filosofisch of daadwerkelijk politiek. En dat is als het op poëzie aankomt nu juist echt het kwaad. Wat rest is een postmoderne bundel vol 'flarden' waarmee enkel de suggestie van politieke betrokkenheid wordt gewekt.”

De poëziewedstrijd voor de Rob de Vos-prijs 2021 gaat 1 april van start. Tot 1 oktober 2021 mag iedere deelnemer één gedicht inzenden, geïnspireerd op het thema. Dit jaar is het thema twee illustraties van kunstwerken van beeldend kunstenaar Inge Bak. Er worden tien gedichten genomineerd, daaruit komen drie winnaars voort en zeven eervolle vermeldingen. De winnaar krijgt de Rob de Vos-trofee en € 100,- Laat je inspireren door ons thema!

De nieuwe bundel 'In mijn mand' van de Dichter des Vaderlands Lieke Marsman prikkelt de verbeelding van recensent Kamiel Choi: ‘Het voelt alsof je een goed gesprek voert met een vriendin die intensiever heeft geleefd en daar nauwkeurig over kan vertellen. De bundel is een grondige zelfreflectie over de eindigheid van het bestaan. Een nauwkeurig gecomponeerde hartenkreet dooraderd met mooie en verrassende poëtische observaties.’

In het werk van veel schrijvers en dichters speelt het dagelijks leven een belangrijke rol. Hans Puper vergelijkt er drie, om te laten zien hoe zij daar onderling in verschillen. Een belangrijke overeenkomst is er ook: het belang van stijl. De column was een gastbijdrage aan een cursus over esthetiek in het dagelijks leven.

Welk een zegen als dichter Taco van Peijpe ons regels geeft als ‘Hoor door de deuren het zachte zingen. Daar is de dag.’ Even daarvoor vraagt hij nog ‘waar te beginnen zonder te weten / hoe te gebeuren’. We zijn onderweg, hij neemt ons bij de hand, zo voelt het. Overgave in de woorden, opgevangen worden als we vallen, die troost.

‘Hoe verschillig’ is de vijfde bundel van Marjoleine de Vos, vol met warme en fijnzinnige poëzie in de herkenbare stijl van De Vos. Janine Jongsma: ‘Het lijkt alsof - terwijl ze schrijft – zij een hink-stap-sprong maakt in haar hoofd waardoor haar poëzie wint aan gelaagdheid. Ze hinkt vanuit een gedachte het gedicht binnen, stapt rond in die gedachte en neemt dan een sprong waardoor de lezer in een (verrassende) wending wordt meegenomen.’