Archief

Kamiel Choi vindt ‘De koers van de eeuw’ van Charles Ducal een gezapig panopticon van het verval, gracieus geformuleerd door een ervaren meester. ‘Naar mijn smaak is deze poëzie te braaf voor de zware thema’s die zij behandelt. De vormvastheid van de keurige strofen en het bevallige rijm komt archaïsch en gekunsteld over. Waar de bundel af en toe sterk wordt prikt Ducal met absurdisme en obsceniteit het ballonnetje van de gezapigheid lek.’

In de serie 'gesprekken met Meandermedewerkers' het drieëndertigste gesprek, met Martijn Benders waarin de scherpe criticus terugdenkt aan zijn ‘leermeester’ Carlos Castaneda die de dichter als tovenaar zag met het vermogen om magische momenten te beschrijven en vatten. Van ‘wereldjes’ en ‘uitvreters’ naar ‘dominees’ en ‘overheid’, ‘valse entiteiten’ en ‘een open klimaat’ en met dat kangoeroe-gedicht van Rodenko.

De nieuwste bundel van Thomas Möhlmann, ‘Dankbaar lichaam’, overtuigt volgens recensent Peter Vermaat niet, ook al is het ‘een bundel over Liefde met een grote L in Taal met een grote T door een Dichter met een grote D.’ Volgens Vermaat is het belangrijkste bezwaar tegen deze bundel dat hij lijdt aan overcompositie. ‘Het wordt een plaatje waarin je, wanneer je de verborgen vorm eenmaal ontdekt hebt, nooit meer iets anders zult kunnen zien.’

Naast de Testaccio, achter de piramide van Caius Cestiu’, bij de Porta San Paolo, aan de vroegere buitenrand van Rome, ligt een van de mooiste kerkhoven die Hans Franse kent. De tragiek van de romantiek beïnvloedt hem. Het beeld van een vrouw voor het graf en hoe ze weg loopt, zo definitief weg, overmand door verdriet dat ze eigenlijk niet kon plaatsen.

Herbert Mouwen is onder de indruk van Stijn Praet (1986) die in ‘Lieve Ganymedes’ homo-erotische gedichten uit de middeleeuwen vertaald en bewerkt heeft in deze verzamelbundel. ‘’Voor lezers die kennis van het Latijn hebben, maar ook voor liefhebbers van Nederlandstalige poëzie is ‘Lieve Ganymedes’ een kritische teksteditie die de moeite van het lezen en bestuderen waard is.’’

Rogier de Jong ziet een Nationaal Monument voor zich, gemaakt van rode stempotloden. “Wat een krachtige en prachtige uiting zou dat zijn van het kunstwerk van onze vrijheid. Tien miljoen rode stempotloden bijeengebracht in één Nationaal Monument – wie daar onbewogen bij blijft, heeft een balk in zijn oog.” Als hij beeldend kunstenaar was, wist hij het wel, maar ja, hij is dichter!

De mens in verhouding tot de natuur, de schade die wordt toegebracht en het veranderende ecosysteem terwijl de dieren (gieren) toekijken zonder in te grijpen, die beelden spreken aan. Steven Van Der Heyden is een geëngageerd dichter die zich zorgen maakt over het klimaat en de toekomst en ons wijst op onze verantwoordelijkheid. “Oude genezers met koppige idealen”.

Met ‘Voor waar genomen’ heeft Inge Boulonois een fraaie bundel afgeleverd waarin zij met verve de grens verkent tussen schilderkunst en poëzie, volgens Geert Zomer. ‘Het beeld heeft de taal wakker gekust. In haar meest geslaagde gedichten vervaagt deze grens: poëzie en beeld worden zichzelf en elkaar tegelijk. Chapeau!’

De interviewer Truus Roeygens zit tegenover Sascha Beernaert. Hij werd enkele weken geleden met zijn gedicht ‘Mummie’ tot winnaar uitgeroepen van De Gedichtenwedstrijd 2020. Na een klim van zes jaar bereikt hij eindelijk de top van de berg. In het interview vertelt Sascha Beernaert over wat hij tijdens de beklimming zoal heeft meemaakt en over hoe hij de aankomst heeft ervaren.

Maurice Broere bespreekt 'geluiden voor de laatste dag' van Jozef Deleu: 'Deze mini-sonnetten hebben een aforistisch karakter en zetten de lezer aan tot nadenken over het leven en de dood. Deleu is een doorgewinterde dichter en laat je genieten van mooie taal.'

Jos van Hest windt zich terecht op over de fouten, verkeerde leestekens en eigenzinnige veranderingen in de gedichten van J. J. Slauerhoff (1898 – 1936), afgedrukt op blauwe glasplaten die op diverse plekken op het eiland Vlieland als plassen in de grond liggen. En waar is de naam van de dichter gebleven?

Hettie Marzak verdiepte zich in ‘Stofloze afdruk’, de vierde bundel van Henry Sepers: ‘De dingen laten niet vanzelf een afdruk achter, maar pas wanneer ze beschouwd worden tegen de achtergrond van hun omgeving krijgen ze gestalte en vallen ze op. Dat geldt in zekere mate ook voor de mensen in de gedichten van deze bundel: pas in hun relatie tot hun omgeving en hun tijd krijgen zij betekenis en kunnen ze een afdruk achterlaten op plaatsen waar ze zijn geweest.’

Een persoonlijk afscheid van Hans Puper, Janine Jongsma en Alja Spaan van onze collega en vriend, dichter Eric van Loo.

De gedichten van Peter Doms zijn origineel, ongemakkelijk, schurend en een beetje “bonkig” – daar houden we wel van. Dat je verschuift op je stoel en nog een keer gaat lezen en dan nog eens en uiteindelijk moet lachen of denkt verdorie en dan ook nog eens achter die man aan wilt die al die vragen over leven en dood ernstig neemt.

Martijn Benders bepreekt ‘De Tocht’ van Frans Budé, waarin een standbeeld van Rodin op avontuur gaat: ‘Nee maar, denk je dan, wat een wonderlijk avontuur beleeft dit standbeeld in het hoofd van Frans. We hebben het allemaal al ooit gezien. We sommen de boel nog eens op. We zetten het in een boekje neer. Mijn hemel, waar is de echte Frans Budé gebleven, de man die nog wel eens iets lyrisch durfde zeggen, die niet alles voor de lezer uit hoefde spellen?’

Schrijven is voor eilanddichter Gerda Posthumus “een voorwaarde voor zingeving van leven hier”. In de natuur heerst een eigen orde. Binnen je eigen ordening de juiste woorden te vinden om onbehagen aan te kunnen gaan, houdt haar bezig. Dienstbaar zijn ook aan de gemeenschap en aan de toerist. Het gedicht zou de uiteindelijke toeschouwer kunnen zijn van wat de dichter heeft willen zeggen.

Marc Bruynseraede bespreekt ‘Pizza en de Dood’ van Jan Vanriet: ‘Het lijkt wel proza in versregels neergeschreven, elementair in haar mededeelzaamheid. Wèl met verbeelding en melancholie neergezet. Scherpzinnig-plastische observatie. Je ziet dat hier een schilder aan het schrijven is. Hij observeert beschrijvend, gebruikt geen metaforen. Hij accentueert de alledaagse banaliteit van Leven en Dood met verhalen die de kleur van het exotische aannemen.’

Van “onherkenbare asgrijze vogels” en “in een veelvoud van ogenblikken” gaan we van het kind met het kroontje naar “een rood rendier” en dat alles met “reddende sterren” oftewel “een tedertraag gebaar”. We maken een collage van de beelden uit de gedichten van F. A. Brocatus en voelen ons lichter met ook op onze “schouder een vrucht van louter lippen”.

Johan Reijmerink bespreekt in deze longread het verzamelde werk ‘In goed en kwaad’ van F. Harmsen van Beek: ‘Uit haar teksten komt een eigenzinnige vrouw naar voren die afkerig was van wat men in haar dagen voor gewoon en wenselijk hield. Hoop, vertwijfeling en wanhopig ronddolen in dit leven is het beeld dat opdoemt als ik deze twee bundels en de omringende poëtische prozastukken lees. Eerlijk gezegd doet haar poëzie me zo nu en dan met verrassende woordvondsten en beelden verbaasd staan, maar de versregels grijpen me niet echt aan.’

Hans Franse herdenkt Iris Origo en met haar zoveel anderen. In Italië heeft ieder zijn eigen herdenking aan de Tweede Wereldoorlog. Terwijl hij met zijn vrouw drie strofen van ‘De achttien doden’ van Campert opzegt en ‘De trein’ van Bert Voeten, denkt hij aan de tocht die een moeder met haar kinderen maakte in de schietpauzes van twee vechtende legers.

Herbert Mouwen bespreekt ‘Op school stonden ze…’, een van de bekendste gedichten van Ed. Hoornik. Het is een van de dertien sonnetten uit de bundel 'Het menselijk bestaan' (1952). Het gedicht gaat echter niet over een taalles of over onderwijzen, maar via de woorden hebben en zijn geeft Ed. Hoornik een specifieke betekenis aan de woorden lichaam en ziel.